Γράφει η Ελένη Μωϋσέως
Απόφοιτος Παντείου Πανεπιστημίου, Διεθνών Ευρωπαϊκών Σπουδών
Εmail: elenicymois@yahoo.gr
Η Επιτροπή είναι το ανεξάρτητο τεχνοκρατικό όργανο της Κοινότητας. Τα μέλη επιλέγονται βάσει των προσόντων τους και παρέχουν κάθε εγγύηση ανεξαρτησίας. Αποτελείται από τους 27 επιτρόπους (κάθε επίτροπος είναι αρμόδιος για συγκεκριμένο τομέα πολιτικής) συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου που αυτή τη στιγμή είναι ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Τα μέλη διορίζονται για μια θητεία 5 ετών. Στο Μάαστριχτ προβλέφθηκε η έγκριση της επιτροπής ως σώματος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη δημοκρατική της νομιμοποίηση. Στο Νίκαια προβλέφθηκε ότι ο πρόεδρος θα ορίζεται από το Συμβούλιο συνερχόμενο σε επίπεδο Αρχηγών κρατών και αποφασίζοντας με ειδική πλειοψηφία. Με τις μεταρρυθμίσεις του Μάαστριχτ, Άμστερνταμ και της Νίκαιας εξασφαλίστηκε η εμπλοκή του Κοινοβουλίου στη διαδικασία διορισμού του Προέδρου και των μελών της. Ο πρόεδρος εκλεγμένος από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο διαθέτει με αυτήν την διαδικασία μεγαλύτερη πολιτική νομιμοποίηση και ευχέρεια επιλογής των υπολοίπων μελών αφού το Συμβούλιο αποφασίζοντας με ειδική πλειοψηφία και κατόπιν κοινής συμφωνίας με τον ορισθέντα πρόεδρο εγκρίνει τον κατάλογο των άλλων προσωπικοτήτων που προτίθεται να διορίσει μέλη της Επιτροπής, ο οποίος καταρτίζεται σύμφωνα με τις προτάσεις που υποβάλλει κάθε κράτος μέλος.
Το σώμα των Επιτρόπων συνεδριάζει μια φορά την βδομάδα και οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι με πλειοψηφία του αριθμού των μελών της. Στο έργο της η επιτροπή υποβοηθείται από διάφορες άλλες υποεπιτροπές.
Για να υπηρετούν αποκλειστικά το κοινοτικό συμφέρον η Συνθήκη ορίζει ότι τα μέλη της Επιτροπής ασκούν τα καθήκοντά τους με πλήρη ανεξαρτησία η οποία διασφαλίζεται από το γεγονός ότι δεν μπορούν να παυθούν συλλογικά ή ατομικά από το Συμβούλιο ή τα κράτη μέλη. Μόνον απέναντι στο Κοινοβούλιο είναι συλλογικά υπεύθυνη η Επιτροπή.
Έχει δυνατότητα υποβολής στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο προτάσεων για πολιτικές και δράσεις και το δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας δηλαδή τη δυνατότητα υποβολής στο Συμβούλιο προτάσεων κανονιστικών πράξεων. Στα πλαίσια του κοινοτικού πυλώνα το δικαίωμα πρωτοβουλίας ανήκει αποκλειστικά στην Επιτροπή πλην της ειδικής περίπτωσης προτάσεων που αφορούν στη διαμόρφωση του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης όπου δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας διαθέτουν και τα κράτη μέλη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προασπίζει τα συμφέροντα της ΕΕ ως συνόλου. Υποβάλλει νομοσχέδια στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και μεριμνά για την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της Ένωσης από τα κράτη. Οι πολίτες της Ένωσης έχουν δικαίωμα να ζητούν από την Επιτροπή να προτείνει νόμους. Μετά την Θέσπιση ενός νόμου η Επιτροπή είναι υπεύθυνη να μεριμνά για την ορθή εφαρμογή του από όλα τα κράτη. Σε περίπτωση παραβίασης του κοινοτικού δικαίου από κράτος μέλος η Επιτροπή μπορεί να το παραπέμψει μέχρι και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Επίσης, η Επιτροπή διαπραγματεύεται τις διεθνείς συμφωνίες που συνάπτει η Κοινότητα υπό την εποπτεία ή κηδεμονία του Συμβουλίου.
Σήμερα, στο πρόγραμμα εργασίας της η Επιτροπή αναφέρει ως πρωταρχικούς της στόχους α) την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξοδο από την οικονομική κρίση και δημιουργία διατηρήσιμης ανάπτυξης και θέσεων εργασίας, β) ενίσχυση των δικαιωμάτων και της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών, γ) ανάληψη ηγετικού ρόλου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, δ) ενδυνάμωση του ρόλου της Ευρώπης στη διεθνή σκηνή.
