Γράφει η Ψυχοθεραπεύτρια/ Υπνοθεραπεύτρια Κλαίρια Δεσπότη (BSc Psychology, MACP, Dip. Clinical Hypnotherapy, NGH, GHR reg., Dip. CVGB (Virtual Gastric Band Hypnosis), Hypnobirthing&Hypnofertility practitioner, WILL-STOP Hypnotherapy, Dip. Stress&Anger Management Coaching, Tηλέφωνο 99901858.Email: kleria@skalatimes.com
ΑΓΧΟΣ: Φίλος ή εχθρός
“Άγχος είναι η αγωνία για το μέλλον που δεν ορίζουμε, η ανησυχία γιατί μπορεί τα πράγματα να μην εξελιχθούν όπως εμείς θα θέλαμε, η φοβία μπροστά σε κάποιες πιθανές εξελίξεις που θεωρούμε ανεπιθύμητες”.
Μια ζωή γεμάτη σκοτούρες, προθεσμίες, τρεχάματα και απαιτήσεις, αλλά και οικονομικά , οικογενειακά και προσωπικά προβλήματα. Για πολλούς το άγχος έχει γίνει τρόπος ζωής. Κι όμως όσο και αν σας ακούγεται παράξενο το άγχος δεν είναι πάντα κακό κι αρνητικό. Χρειαζόμαστε μικρές δόσεις θετικού άγχους για να μας ενθαρρύνει να επιτυγχάνουμε τους στόχους μας, ακόμα και να εκτελούμε μικρές απλές πράξεις όπως το να ξυπνάμε το πρωί να πάμε στη δουλειά . Σε πολλές περιπτώσεις το άγχος είναι η βενζίνη μας εφόσον πολλές φορές όταν ενεργούμε υπό πίεση δίνουμε τον καλύτερο μας εαυτό. Όταν όμως ξεπεράσουμε τα όρια αυτά είναι σαν να τρέχουμε σε λειτουργία έκτακτης ανάγκης , και αναπόφευκτα το σώμα και το μυαλό πληρώνουν το τίμημα.
Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική αντίδραση σε γεγονότα και καταστάσεις που μας κάνουν να νιώθουμε ότι απειλούμαστε και που διαταράσσουν με κάποιο τρόπο την ισορροπία μας. Όταν διαισθανόμαστε ότι κινδυνεύουμε (ασχέτως του αν η απειλή είναι πραγματική ή φανταστική) το νευρικό μας σύστημα ανταποκρίνεται άμεσα ελευθερώνοντας ορμόνες όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη. Σκοπός αυτών των ορμονών είναι να ‘ξεσηκώσουν’ το σώμα για να είναι έτοιμο να αντιδράσει και να δράσει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Έτσι οι κτύποι της καρδίας πολλαπλασιάζονται, οι μυς σφίγγουν, η πίεση του αίματος ανεβαίνει, η αναπνοή επιταχύνεται και οι αισθήσεις γίνονται πιο έντονες. Αυτές οι απότομες σωματικές αλλαγές αυξάνουν τη δύναμη και την αντοχή μας, επιταχύνουν το χρόνο αντίδρασης μας και ενισχύουν την συγκέντρωση μας προετοιμάζοντας μας είτε να πολεμήσουμε το αντικείμενο απειλής μας ή να τρέξουμε να φύγουμε από αυτό. Αυτό είναι το λεγόμενο ‘fight or flight response’ και είναι ο τρόπος που αντιδρά το σώμα μπροστά στον κίνδυνο, γνωστό ως η αντίδραση του σώματος στο άγχος.
Αυτή η ‘fight or flight’ αντίδραση είναι ο τρόπος του σώματος να μας προστατεύει. Όταν αυτό λειτουργεί σωστά μας βοηθά να είμαστε συγκεντρωμένοι, ενεργητικοί και σε εγρήγορση. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης το άγχος μπορεί να σώσει τη ζωή μας με διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα παρακινώντας μας να πατήσουμε απότομα τα φρένα για να αποφύγουμε ένα ατύχημα. Το άγχος μας βοηθά επίσης να ανταποκρινόμαστε σε προκλήσεις όπως το να προετοιμαστούμε για ένα διαγώνισμα. Όμως πέρα από ένα ορισμένο σημείο το άγχος σταματάει να είναι χρήσιμο και αρχίζει να προκαλεί προβλήματα στην υγεία, στη διάθεση, στην παραγωγικότητα, στις σχέσεις μας και γενικά στην ποιότητα ζωής μας. Γί αυτό είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε να αναγνωρίζουμε πότε το άγχος που νιώθουμε βγαίνει εκτός ελέγχου. Πολλές φορές συνηθίζουμε τόσο πολύ να ζούμε με το άγχος που γίνεται οικείο και φυσιολογικό κομμάτι στη ζωής μας. Έτσι αγνοούμε το πόσο μας επηρεάζει μέχρι που ξεκινά το σώμα μας να κρούει τον κώδωνα κινδύνου.
Το άγχος επηρεάζει τον καθένα μας με διαφορετικούς τρόπους και προκαλεί συμπτώματα τόσο στο σώμα και στο μυαλό όσο και στην συμπεριφορά μας. Τώρα το κατά πόσο το άγχος μπορεί να θεωρηθεί πολύ ή λίγο διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ένα άτομο μπορεί να καταρρεύσει με την πρώτη δυσκολία, ενώ κάποιο άλλο άτομο αντέχει πολύ παραπάνω δυσκολίες και κακουχίες. Υπάρχουν πάντα και άτομα που δεν λειτουργούν εκτός και αν είναι υπό πίεση . Η δυνατότητα μας πάντως στο να ανεχόμαστε το άγχος και τις προκλήσεις γύρω μας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ποιότητα των σχέσεων μας με άλλους ανθρώπους, η συναισθηματική μας νοημοσύνη, και γενικά η προοπτική μας στην ζωή.
Καλό είναι να ξέρουμε να ξεχωρίζουμε το θετικό από το αρνητικό άγχος για να μπορούμε να προστατεύουμε σώμα και μυαλό αλλά και να λαμβάνουμε τα μέτρα μας για να αποφεύγουμε πιθανές αρνητικές επιπτώσεις. Στο επόμενο μας άρθρο θα αναφερθούμε στα συμπτώματα (πότε πρέπει να ανησυχήσουμε), αλλά και σε τρόπους αντιμετώπισης και χειρισμού του άγχους, και πως μπορούμε να το διοχετεύουμε στα σωστά ‘μέρη’ του μυαλού για να επωφελούμαστε όσο το δυνατό περισσότερο.
