Text Follows in English
Текст следует на русском языке
SkalaTimes Team
Ένα άρθρο προβληματισμού για την κοινωνική μας συμπεριφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο
Ζούμε σε μια εποχή όπου η κριτική έχει μετατραπεί σε χόμπι, και η κατακραυγή σε δημόσιο θέαμα. Με το πάτημα ενός κουμπιού, μπορούμε να γίνουμε δικαστές, ένορκοι και εκτελεστές. Στις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων, κάθε λάθος, πραγματικό ή φημολογούμενο, γίνεται βορά στο κοινό, και κάθε άνθρωπος που σφάλει μετατρέπεται σε αντικείμενο χλευασμού και ηθικής εξόντωσης.
Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται από πολλούς «ανθρωποφαγία», έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Αντί να δούμε τον άλλον ως συνάνθρωπο που κάνει λάθη – όπως όλοι μας – τον βλέπουμε ως ευκαιρία για ηθική υπεροχή. Κρίνουμε εύκολα, καταδικάζουμε αστραπιαία, χωρίς να ξέρουμε πάντα τα γεγονότα, χωρίς ενσυναίσθηση, χωρίς εσωτερική ενδοσκόπηση.
«Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε» λέει το Ευαγγέλιο (Κατά Ματθαίον 7:1), μια φράση διαχρονική, που αποκαλύπτει την ουσία της ανθρώπινης συνύπαρξης. Πριν στρέψουμε το δάχτυλο στον άλλον, οφείλουμε να στραφούμε προς τα μέσα. Να δούμε τους δικούς μας σκελετούς στην ντουλάπα. Να ρωτήσουμε: Ποιος είμαι εγώ που θα κρίνω τον άλλον; Δεν έχω κι εγώ τις δικές μου αδυναμίες; Τα δικά μου λάθη;
Ο Σωκράτης έλεγε: «Ο ανεξέταστος βίος δεν αξίζει να βιωθεί».
Σημαίνει ότι μια ζωή που δεν εξετάζεται, δεν αναλύεται, δεν αμφισβητείται και δεν αναζητά την αλήθεια, δεν αξίζει να τη ζει κανείς. Είναι μια πρόσκληση για αυτογνωσία και φιλοσοφική σκέψη.
Σήμερα, όμως, ζούμε συχνά τον ανεξέταστο βίο. Δε στρέφουμε το βλέμμα προς εμάς, δεν ψάχνουμε την αλήθεια μέσα μας, αλλά εστιάζουμε στους άλλους. Η φιλοσοφία μάς δίδαξε να αμφιβάλλουμε πρώτα για τον εαυτό μας. Να ρωτάμε. Να ακούμε. Σήμερα, αμφιβάλλουμε για όλους εκτός από τον εαυτό μας. Και μιλάμε – πολύ. Συνήθως χωρίς γνώση, χωρίς κατανόηση.
Ο Νίτσε, από την άλλη, προειδοποιούσε: «Όποιος μάχεται με τέρατα, ας προσέχει να μην γίνει και ο ίδιος τέρας». Κι όμως, στα κοινωνικά δίκτυα, γινόμαστε συχνά αυτό που υποτίθεται ότι καταδικάζουμε. Στο όνομα της «δικαιοσύνης», φερόμαστε άδικα. Στο όνομα της «ηθικής», γινόμαστε ανήθικοι. Το επιχείρημα ότι «είπε κάτι λάθος» ή «έκανε κάτι ανήθικο» δεν μπορεί να δικαιολογήσει την εξόντωση ενός ανθρώπου δημόσια, χωρίς πλαίσιο, χωρίς διάλογο, χωρίς λύτρωση.
Πίσω από κάθε λάθος, υπάρχει ένας άνθρωπος. Πίσω από κάθε αμφιλεγόμενη δήλωση, ένας ψυχισμός, μια ιστορία, μια αδυναμία που ίσως αγνοούμε. Η ετυμηγορία δεν είναι δική μας δουλειά. Η κατανόηση, όμως, είναι ευθύνη μας. Κι αν δεν μπορούμε να κατανοήσουμε, ας επιλέξουμε τη σιωπή αντί της κατακραυγής.
Ο κόσμος δεν αλλάζει με φωνές και hashtags, αλλά με σιωπηλή ενδοσκόπηση, με συμπόνια, με αναγνώριση της κοινής μας ανθρώπινης φύσης. Όσο επιμένουμε να βλέπουμε τα λάθη των άλλων με μεγεθυντικό φακό και τα δικά μας με παραμορφωτικό καθρέφτη, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πρόοδο, αλλά για μια επιστροφή στη βαρβαρότητα – με σύγχρονα μέσα.
Ξεχνάμε πως κάθε φορά που με ανθρωποφαγία τρώμε με τα σχόλια μας έναν άνθρωπο, αυτός ο άνθρωπος πιθανόν να έχει οικογένεια, μάνα, πατέρα, παιδί, σύζυγο, που η δική μας μαχαιριά που γίνεται με ευκολία πίσω από ένα πληκτρολόγιο, λαβώνει ανεπανόρθωτα τις καρδιές τους.
Ναι βεβαίως να καταδικάζουμε τα κακώς κείμενα, βεβαίως με τεκμηριωμένο λόγο να καταδικάζουμε λάθος συμπεριφορές, αλλά για πολιτικά και κοινωνικά και με σοβαρότητα και ενσυναίσθηση κι όχι τον κανιβαλισμό που παρατηρείται σήμερα στα κυπριακά (και όχι μόνο) μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ίσως, τελικά, αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι περισσότεροι κριτές, αλλά περισσότεροι άνθρωποι με Α κεφαλαίο. Με ότι αυτό συνεπάγεται.
Και τότε, ίσως, να χτίσουμε μια κοινωνία λιγότερο επικριτική και περισσότερο ανθρώπινη.
Γιατί, αδέλφια μου, γεμίσαμε με κριτές και ανθρωποφάγους σε μια κοινωνία που λιγοστεύουν οι Άνθρωποι!
Judge Not, That Ye Be Not Judged: The Cannibalism of Our Times
A reflective article on our social behavior on social media—and beyond
We live in an era where criticism has become a hobby, and public shaming a spectacle. At the click of a button, we can become judges, juries, and executioners. On social media platforms, every mistake—real or rumored—becomes prey for the crowd, and every person who stumbles is turned into an object of ridicule and moral annihilation.
This phenomenon, often referred to as “cannibalism,” has taken on alarming proportions. Instead of seeing others as fellow human beings who make mistakes—just like us—we see them as opportunities for moral superiority. We judge easily, condemn instantly, often without knowing the facts, without empathy, without introspection.
“Judge not, that ye be not judged” says the Gospel (Matthew 7:1)—a timeless phrase that reveals the essence of human coexistence. Before we point the finger at others, we must turn inward. We must examine our own skeletons in the closet and ask: Who am I to judge another? Don’t I have my own flaws and mistakes?
Socrates once said: “The unexamined life is not worth living.”
This means that a life not examined, not questioned, not dedicated to the search for truth, is not truly worth living. It is an invitation to self-awareness and philosophical thinking.
Today, however, we often live the unexamined life. We don’t look inward, we don’t seek the truth within us, but instead, we focus on others. Philosophy taught us to doubt ourselves first—to ask, to listen. Today, we doubt everyone but ourselves. And we speak—a lot. Usually without knowledge, without understanding.
Nietzsche, on the other hand, warned: “He who fights with monsters should look to it that he himself does not become a monster.”
And yet, on social media, we often become exactly what we claim to oppose. In the name of “justice,” we act unjustly. In the name of “morality,” we become immoral. The excuse that “they said something wrong” or “they acted unethically” cannot justify the public destruction of a person—without context, without dialogue, without redemption.
Behind every mistake, there is a human being. Behind every controversial statement, there is a psyche, a story, a weakness we may not understand. Delivering judgment is not our task. Understanding, however, is our responsibility. And if we cannot understand, let us choose silence over condemnation.
The world doesn’t change with shouting and hashtags, but through silent introspection, through compassion, through recognition of our shared humanity. As long as we look at others’ flaws through a magnifying glass and our own through a distorted mirror, we are not progressing—we are returning to barbarism, dressed in modern clothing.
We forget that every time we devour a person with our comments, that person might have a family, a mother, a father, a child, a spouse—whose hearts are deeply wounded by our words, thrown so carelessly from behind a keyboard.
Yes, we must condemn wrongdoing—of course we should—with reasoned and documented speech. We must denounce bad behavior, especially on political and social levels—but with seriousness and empathy, not with the kind of cannibalism we witness today on Cypriot (and not only) social networks.
Perhaps what we need is not more judges—but more Humans, with a capital H.
And with all that entails.
And then, maybe, we will build a society that is less judgmental and more humane.
Because, my brothers and sisters, we are drowning in judges and cannibals, in a society where true Humans are becoming scarce.
Не суди, да не судим будешь: Человекоедство нашей эпохи
Размышления о нашем социальном поведении в соцсетях — и не только
Мы живём в эпоху, когда критика стала хобби, а общественное осуждение — шоу. Одним нажатием кнопки мы превращаемся в судей, присяжных и палачей. На платформах социальных сетей каждая ошибка — реальная или предполагаемая — становится добычей публики, а каждый человек, совершивший проступок, становится объектом насмешек и морального уничтожения.
Это явление, которое многие называют «человекоедством», принимает тревожные масштабы. Вместо того чтобы увидеть в другом человека, который, как и мы, может ошибаться, мы видим в нём возможность почувствовать своё моральное превосходство. Мы судим легко, осуждаем мгновенно, не зная фактов, без сочувствия, без внутреннего самокопания.
«Не судите, да не судимы будете», — говорит Евангелие (от Матфея 7:1). Это фраза вне времени, раскрывающая суть человеческого сосуществования. Прежде чем указать на другого, мы обязаны заглянуть внутрь себя. Увидеть своих собственных скелетов в шкафу. Задать себе вопрос: Кто я такой, чтобы судить другого? Разве у меня нет собственных слабостей? Собственных ошибок?
Сократ говорил: «Неисследованная жизнь не стоит того, чтобы её прожить».
Это значит, что жизнь, которую человек не анализирует, не подвергает сомнению и не направляет на поиски истины, — не имеет настоящей ценности. Это приглашение к самопознанию и философскому мышлению.
Но сегодня мы всё чаще живём «неисследованной жизнью». Мы не смотрим внутрь себя, не ищем истину в себе, а сосредотачиваемся на других. Философия учила нас сомневаться прежде всего в себе. Спрашивать. Слушать. Сегодня же мы сомневаемся во всех, кроме себя. И говорим — много. Часто без знаний, без понимания.
Ницше, в свою очередь, предупреждал: «Тот, кто борется с чудовищами, должен следить за тем, чтобы самому не стать чудовищем».
Тем не менее в соцсетях мы часто становимся тем, что сами же осуждаем. Во имя «справедливости» мы действуем несправедливо. Во имя «морали» — безнравственно. Аргумент «он сказал что-то не то» или «сделал что-то аморальное» не может оправдать публичное уничтожение человека — без контекста, без диалога, без возможности искупления.
За каждой ошибкой стоит человек. За каждым спорным высказыванием — психика, история, слабость, которую мы, возможно, не знаем. Суд — это не наша работа. А вот понимание — наша ответственность. И если мы не в состоянии понять, давайте выберем молчание, а не осуждение.
Мир не меняется через крики и хештеги, а через тихую интроспекцию, через сострадание, через признание нашей общей человеческой природы. Пока мы рассматриваем чужие ошибки под увеличительным стеклом, а свои — в кривом зеркале, говорить о прогрессе невозможно. Это не движение вперёд, а возврат к варварству — только в новой обёртке.
Мы забываем, что каждый раз, когда «поедаем» человека своими комментариями, у него может быть семья — мать, отец, ребёнок, супруг, — и наши «удары клавиатурой» могут нанести им непоправимую боль.
Да, мы обязаны осуждать неправильные явления, конечно — аргументированно, разумно. Мы обязаны говорить о неприемлемом поведении — в политике и обществе — но делать это с серьёзностью и эмпатией, а не с тем каннибализмом, который мы наблюдаем сегодня в кипрских (и не только) социальных сетях.
Возможно, сегодня нам нужны не новые судьи, а настоящие Люди — с большой буквы.
Со всем, что это значит.
И тогда, может быть, мы построим общество, менее склонное к осуждению и более человечное.
Потому что, братья и сёстры, мы утопаем в судьях и человекоедах — в обществе, где настоящие Люди становятся редкостью.
