Text follows in English
• Αποκαλύπτουμε τη μελέτη της Grant Thornton για λογαριασμό των Δήμων Λάρνακας και Δρομολαξιάς – Μενεού, που αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την αρνητική στάση της κυβέρνησης
• Όλα τα παραδείγματα πόλεων που φιλοξενούν αεροδρόμια και παίρνουν αντισταθμιστικά και μάλιστα πλουσιοπάροχα
Του Τάσου Περδίου
Τεκμηριωμένο και μάλιστα με χειρουργική λεπτομέρεια είναι πλέον το αίτημα των Δήμων Λάρνακας και Δρομολαξιάς – Μενεού για εξασφάλιση αντισταθμιστικών οφελών έναντι της λειτουργίας του αεροδρομίου Λάρνακας. Όπως είχε γίνει γνωστό, οι δύο δήμοι είχαν ζητήσει μελέτη από διεθνή οίκο για τις επιπτώσεις από τη λειτουργία του αερολιμένα, αλλά και για το τι ακριβώς ισχύει σε άλλες πόλεις της Ευρώπης και του κόσμου που φιλοξενούν αεροδρόμια. Η μελέτη αυτή διενεργήθηκε από τον διεθνή συμβουλευτικό οίκο Grant Thornton και βρίσκεται στα χέρια των δύο δημάρχων, που ετοιμάζονται να την παρουσιάσουν στην κυβέρνηση. Τα ευρήματα είναι συντριπτικά υπέρ του αιτήματος για παροχή ανταποδοτικών οφελών, αφού μέσω ενός μοντέλου εκτίμησης θετικών και αρνητικών συνεπειών, οι αρνητικές φάνηκε ότι υπερτερούν ξεκάθαρα. Ακόμα πιο τρανταχτά, όμως, είναι τα παραδείγματα που παραθέτουν οι μελετητές με πόλεις στην Ευρώπη και στον κόσμο που απολαμβάνουν ανταποδοτικά τέλη ένεκα των αεροδρομίων τους, και μάλιστα ποικίλα και πλουσιοπάροχα. Όλα αυτά θα τεθούν ενώπιον της κυβέρνησης, η οποία, με βάση αυτές τις διαπιστώσεις, δεν έχει καμία δικαιολογία εάν συνεχίσει την αρνητική της στάση.
Στη σύνοψη που παραδόθηκε στους Δήμους Λάρνακας και Δρομολαξιάς – Μενεού μαζί με την τελική 70σέλιδη μελέτη, τονίζεται ότι με βάση τις διεθνείς πρακτικές, οι περιοχές που γειτνιάζουν με το αεροδρόμιο Λάρνακας όχι μόνο δικαιούνται ανταποδοτική μέριμνα αλλά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτή σε τρία επίπεδα. Το πρώτο αφορά ταμεία περιβαλλοντικών και κοινωνικών παρεμβάσεων, τα οποία χρηματοδοτούνται συνήθως από τέλη επιβατών ή λειτουργικά έσοδα. Ο δεύτερος άξονας αφορά στις άμεσες αποζημιώσεις και τη στήριξη των κατοίκων και ο τρίτος άξονας αφορά σε στρατηγικά έργα ανάπτυξης και υποδομών. Εκείνο που ξεχωρίζει και συνδυάζεται με όσα έχουν ήδη συζητηθεί σε τοπικό επίπεδο, είναι η πρόταση για δημιουργία Ταμείου Αποκατάστασης και Κοινωνικής Ανταποδοτικότητας, το οποίο να χρηματοδοτείται με συμβολικό τέλος ανά επιβάτη.
Τι ισχύει στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο
Όπως προαναφέραμε, η έκθεση της Grant Thornton, μέσα από επεξεργασία διεθνών πρακτικών, κατέληξε στο ότι στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, ισχύουν ανταποδοτικά τέλη σε πόλεις αεροδρομίων σε τρεις άξονες, τον περιβαλλοντικό, τον κοινωνικό και τον αστικό/χωροταξικό. Τα παραδείγματα μιλούν από μόνα τους:
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Παράδειγμα 1: Αναδάσωση / Δημιουργία πράσινων ζωνών για αντιστάθμιση εκπομπών CO₂
Leipzig/Halle Airport, Germany
Το αεροδρόμιο της Λειψίας, λόγω της επέκτασής του και της λειτουργίας του ως κόμβος εμπορικών πτήσεων (ιδιαίτερα για τη DHL), έχει προχωρήσει σε μεγάλης κλίμακας προγράμματα αναδάσωσης και προστασίας φυσικών περιοχών.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η συμμετοχή στο γερμανικό πρόγραμμα «Ökokonto» (οικολογικός λογαριασμός), το οποίο επιτρέπει την αντιστάθμιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναπτυξιακών έργων μέσω της υλοποίησης ισοδύναμων περιβαλλοντικών δράσεων, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης και βιώσιμης περιβαλλοντικής πολιτικής.
Αυτή η πολιτική είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της περιβαλλοντικής αποδοχής του αεροδρομίου από την τοπική κοινωνία, καθώς και τη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την περιβαλλοντική αποζημίωση (π.χ. Οδηγία 2011/92/ΕΕ για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις έργων).
Παράδειγμα 2: Ανάπτυξη Πράσινων Ζωνών και ενίσχυση Βιοποικιλότητας
Αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης (Kastrup)
Το αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης (Kastrup), γνωστό για τις περιβαλλοντικές του πρωτοβουλίες, έχει αναπτύξει πράσινες ζώνες γύρω από το αεροδρόμιο που εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς, όπως:
•Βελτίωση της ποιότητας του αέρα
•Προστασία των τοπικών οικοσυστημάτων
•Ενίσχυση της βιοποικιλότητας
Οι πράσινες αυτές ζώνες περιλαμβάνουν περιοχές με φυτεύσεις που προάγουν την τοπική χλωρίδα και πανίδα, δημιουργώντας φυσικούς βιότοπους για άγρια ζώα, όπως πουλιά και έντομα. Το αεροδρόμιο συνεργάζεται με περιβαλλοντικές οργανώσεις για την προστασία και διατήρηση της τοπικής πανίδας, και αναγνωρίζει την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη και πράσινες υποδομές γύρω από τις αεροπορικές εγκαταστάσεις
Παράδειγμα 3: Αντιστάθμιση θορύβου (noise compensation):
Αεροδρόμιο Schiphol, Άμστερνταμ, Ολλανδία
Η Ολλανδία εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο και αυστηρό σύστημα περιορισμού της ηχορύπανσης στο αεροδρόμιο Schiphol του Άμστερνταμ, το οποίο συνδυάζει οικονομικά κίνητρα, περιορισμούς πτήσεων και τεχνικές αναβάθμισης του στόλου.
Στο αεροδρόμιο Schiphol της Ολλανδίας εφαρμόζεται το Σχέδιο Ηχομόνωσης Σπιτιών 2023 (Regeling gevelisolatie Schiphol 2023), το οποίο αποσκοπεί στη μείωση της ηχορύπανσης για κατοίκους που ζουν εντός της περιοχής θορύβου 60 dB. Το σχέδιο περιλαμβάνει την εφαρμογή μέτρων όπως η σφράγιση ρωγμών, η εγκατάσταση διπλών ή ηχομονωτικών παραθύρων και η βελτίωση της μόνωσης της στέγης. Αυτά τα μέτρα στοχεύουν στην αποτελεσματικότερη απομόνωση του εξωτερικού θορύβου, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2023, με την προσέγγιση των ιδιοκτητών σπιτιών από τη Rijkswaterstaat, την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Διαχείρισης Υδάτων.
Επιπλέον, το αεροδρόμιο Schiphol συνεργάζεται με το Ίδρυμα Ποιότητας Ζωής Schiphol (Schiphol Quality of Life Foundation) για να παρέχει βοήθεια σε άτομα που έχουν υποστεί ζημιές ή ζουν σε απαράδεκτες συνθήκες λόγω της ηχορύπανσης. Το ίδρυμα υποστηρίζει έργα που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην περιοχή γύρω από το αεροδρόμιο.
Αυτές οι πρωτοβουλίες αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τον περιορισμό της ηχορύπανσης και την ενίσχυση της βιωσιμότητας γύρω από το αεροδρόμιο Schiphol.
Ωστόσο, μετά από δικαστική απόφαση το 2020, προέκυψαν περαιτέρω αποζημιώσεις για τα έτη μεταξύ 2017 και 2019, καθώς περίπου 3.000 νοικοκυριά κοντά στο αεροδρόμιο ήταν επιλέξιμα για αποζημίωση συνολικού ύψους 5,5 εκατομμυρίων ευρώ λόγω ηχορύπανσης. Τα ποσά των αποζημιώσεων κυμαίνονταν από 50 € έως 2.200 € ανά νοικοκυριό, ανάλογα με τον βαθμό υπέρβασης των ορίων θορύβου και την αξία του ακινήτου. Η αποζημίωση αυτή προέκυψε λόγω της αδυναμίας εφαρμογής από τις αρμόδιες αρχές των κανονισμών θορύβου κατά την εν λόγω περίοδο.
Παράδειγμα 4: Επένδυση σε καθαρή ενέργεια για ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα (carbon off-setting)
Αεροδρόμιο Στοκχόλμης – Arlanda
Tο αεροδρόμιο Στοκχόλμης Arlanda έχει επιτύχει ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα μέσω μιας σειράς στρατηγικών που περιλαμβάνουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αγορά πιστοποιητικών εκπομπών. Αυτό το επίτευγμα αναγνωρίστηκε με την απονομή του υψηλότερου επιπέδου πιστοποίησης (Level 5) στο πλαίσιο του προγράμματος Airport Carbon Accreditation από την ACI Europe
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Παράδειγμα 1: Οικονομική ενίσχυση ή αποζημίωση σε τοπικές κοινότητες
Aεροδρόμιο Παρισιού-Σαρλ ντε Γκολ (CDG)
Εκτός από το προαναφερόμενο παράδειγμα της Ολλανδίας, πολλά άλλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, όπως το αεροδρόμιο Παρισιού (CDG), έχουν εφαρμόσει μέτρα για την αποζημίωση των κατοίκων που πλήττονται από την ηχορύπανση που σχετίζεται με τα αεροδρόμια, σύμφωνα με τη μελέτη.
Στο Σαρλ ντε Γκολ εφαρμόζεται ένα σύστημα αποζημιώσεων για τους κατοίκους που πλήττονται από την ηχορύπανση ή τις επεκτάσεις του αεροδρομίου. Αυτό το σύστημα περιλαμβάνει οικονομική βοήθεια για την ηχομόνωση κατοικιών, η οποία χρηματοδοτείται από φόρους που επιβάλλονται στις αεροπορικές εταιρείες βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της ηχορύπανσης από τα αεροδρόμια, η Γαλλία εφαρμόζει το πρόγραμμα Plan de Gêne Sonore (PGS), το οποίο αποτελεί ένα επίσημο σχέδιο διαχείρισης της ηχητικής όχλησης σε περιοχές που βρίσκονται κοντά σε μεγάλα αεροδρόμια, όπως το Charles de Gaulle στο Παρίσι. Το σχέδιο PGS καθορίζει γεωγραφικά οριοθετημένες ζώνες γύρω από τα αεροδρόμια, στις οποίες αναγνωρίζεται υψηλό επίπεδο ηχορύπανσης από τις απογειώσεις και προσγειώσεις αεροσκαφών. Στο πλαίσιο του PGS παρέχεται οικονομική αποζημίωση ή/και τεχνική υποστήριξη για την ηχομόνωση κατοικιών που βρίσκονται εντός των καθορισμένων περιοχών. Η αρμοδιότητα εφαρμογής του σχεδίου και διαχείρισης των αποζημιώσεων ανήκει στον διαχειριστή του εκάστοτε αεροδρομίου —στην περίπτωση του CDG, στον όμιλο Groupe ADP. Οι αποζημιώσεις χορηγούνται για την κάλυψη των εξόδων που απαιτούνται για την ενίσχυση της ηχομόνωσης σε κατοικίες, σχολεία, νοσοκομεία και άλλες ευαίσθητες χρήσεις κτιρίων, μειώνοντας έτσι τις αρνητικές επιπτώσεις από τις αεροπορικές.
Το ποσό της αποζημίωσης ποικίλει ανάλογα με την κατηγορία της περιοχής και τον τύπο του κτιρίου. Μπορεί να περιλαμβάνει την κάλυψη εξόδων για ηχομονωτικά κουφώματα, ενισχυμένη μόνωση οροφής ή τοποθέτηση συστημάτων εξαερισμού που επιτρέπουν τον αερισμό των εσωτερικών χώρων χωρίς ανάγκη ανοίγματος παραθύρων. Οι αιτήσεις υποβάλλονται απευθείας στον διαχειριστή του αεροδρομίου, ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν καθοδήγηση μέσω της επίσημης κρατικής πύλης πληροφόρησης ή των δημοτικών αρχών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρηματοδότηση του προγράμματος προέρχεται από ειδικούς φόρους που επιβάλλονται στις αεροπορικές εταιρείες, με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Οι φόροι αυτοί συλλέγονται μέσω του κρατικού μηχανισμού και διατίθενται αποκλειστικά για σκοπούς ηχοπροστασίας, παρέχοντας ένα αξιόπιστο και σταθερό οικονομικό υπόβαθρο στο σύστημα.
Παράδειγμα 2: Επενδύσεις σε κοινωνικά έργα
Aεροδρόμιο της Βαρκελώνης (Josep Tarradellas Barcelona-El Prat)
Το αεροδρόμιο της Βαρκελώνης (Josep Tarradellas Barcelona-El Prat), υπό τη διαχείριση της Aena, εφαρμόζει στοχευμένες πολιτικές κοινωνικής υπευθυνότητας μέσω επενδύσεων σε έργα που ενισχύουν την τοπική κοινωνία και προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι κοινωνικές παρεμβάσεις δεν περιορίζονται σε οικονομική στήριξη, αλλά περιλαμβάνουν δομικές και θεσμικές δράσεις που καλύπτουν ανάγκες εκπαίδευσης, κινητικότητας και κοινωνικής ένταξης.
Ενδεικτικά, το αεροδρόμιο υποστηρίζει τοπικά σχολεία και εκπαιδευτικά κέντρα, προσφέροντας είτε οικονομική ενίσχυση είτε πρόσβαση σε τεχνολογικές και περιβαλλοντικές υποδομές. Συμμετέχει επίσης σε έργα βελτίωσης των μεταφορών, με έμφαση στη βιώσιμη κινητικότητα, όπως η ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας και η ανάπτυξη προσβάσιμων διαδρομών πεζών και ποδηλάτων που συνδέουν το αεροδρόμιο με τις γύρω περιοχές.
Η Aena έχει επιπλέον θεσπίσει κοινωνικές συμφωνίες με τοπικούς δήμους, παραχωρώντας υποδομές και εκτάσεις για χρήση από την κοινότητα (π.χ. δημιουργία χώρων πρασίνου, πολιτιστικών κέντρων και δημόσιων εγκαταστάσεων). Αυτά τα έργα έχουν στόχο να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις της αεροπορικής δραστηριότητας και να ενισχύσουν τη συνοχή μεταξύ του αεροδρομίου και των γύρω κοινωνιών.
ΑΣΤΙΚΑ / ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΑ
Παράδειγμα 1: Κατασκευή ή βελτίωση υποδομών σε συνεργασία με δήμους
Αεροδρόμιο Βερολίνου (Berlin Brandenburg Airport – BER)
Το Αεροδρόμιο Βερολίνου (Berlin Brandenburg Airport – BER) υλοποίησε σημαντικές υποδομές μεταφορών σε συνεργασία με τις τοπικές και κρατικές Αρχές.
Το BER συνδέεται άμεσα με το σιδηροδρομικό δίκτυο μέσω του σταθμού «Flughafen BER – Terminal 1-2», ο οποίος βρίσκεται κάτω από τον Τερματικό Σταθμό 1. Η κατασκευή του σταθμού περιλάμβανε την ανάπτυξη 35,5 χιλιομέτρων νέας γραμμής υψηλής ταχύτητας και 15,5 χιλιομέτρων γραμμής S-Bahn, με συνολική επένδυση περίπου 675 εκατομμυρίων ευρώ. Ο σταθμός εξυπηρετεί καθημερινά έως 125.000 επιβάτες και συνδέει το αεροδρόμιο με το κέντρο του Βερολίνου και άλλες περιοχές της Γερμανίας .
Παράδειγμα 2: Δημιουργία Νέων Περιοχών Ανάπτυξης
Η ανάπτυξη νέων περιοχών, όπως οι «Midfield Gardens» και «Airgate», σχεδιάζεται για να φιλοξενήσει εμπορικές και οικιστικές χρήσεις. Η σύνδεση αυτών των περιοχών με το υπάρχον σιδηροδρομικό σταθμό του αεροδρομίου είναι κρίσιμη για την επιτυχή ανάπτυξή τους. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η κατασκευή ενός πλήρως αυτοματοποιημένου συστήματος μεταφοράς (Automated People Mover – APM) που θα συνδέει τις περιοχές αυτές με τον κεντρικό τερματικό σταθμό και τον σιδηροδρομικό σταθμό του αεροδρομίου.
«Η συνεργασία μεταξύ του αεροδρομίου, των τοπικών δήμων και των κρατικών Αρχών για την ανάπτυξη υποδομών μεταφορών στο BER αναδεικνύει τη σημασία της συντονισμένης δράσης για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για το Αεροδρόμιο Λάρνακας, προκειμένου να ενισχυθεί η σύνδεση του αεροδρομίου με την τοπική κοινωνία και να προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή», υπογραμμίζεται.
Καλές πρακτικές που εφαρμόζονται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
Πέραν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διαθέτει εκτεταμένο ρυθμιστικό πλαίσιο και εμπειρία στη διαχείριση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων από τη λειτουργία αεροδρομίων, η εξέταση καλών πρακτικών από χώρες εκτός της ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς, έχει δώσει σημαντική συμπληρωματική εικόνα, όπως τονίζουν οι μελετητές.
Παράδειγμα 1: Πρόγραμμα Ηχομόνωσης Κατοικιών του Αεροδρομίου Χίθροου (Residential Insulation Scheme)
Αεροδρόμιο Χίθροου (Ηνωμένο Βασίλειο):
Πέρα από τα αεροδρόμια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και το Ηνωμένο Βασίλειο εφαρμόζει αντίστοιχα προγράμματα αποζημίωσης και ηχομόνωσης για την αντιμετώπιση της ηχορύπανσης από αεροπορικές δραστηριότητες. Η περίπτωση του Αεροδρομίου Χίθροου αποτελεί ένα ιδιαίτερα δομημένο και πρακτικά εφαρμοσμένο παράδειγμα, καθώς διαθέτει σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο, συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας και διαφανείς διαδικασίες υλοποίησης. Η εμπειρία του Ηνωμένου Βασιλείου προσφέρει ένα πρότυπο προσέγγισης που θα μπορούσε να προσαρμοστεί και να εφαρμοστεί με σχετική ευκολία στο Αεροδρόμιο Λάρνακας, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες των επηρεαζόμενων περιοχών.
Το Πρόγραμμα Ηχομόνωσης Κατοικιών του Αεροδρομίου Χίθροου (Residential Insulation Scheme) αποσκοπεί στη μείωση των επιπτώσεων του θορύβου από τις αεροπορικές δραστηριότητες σε περίπου 20.000 κατοικίες που βρίσκονται εντός καθορισμένων περιοχών γύρω από το αεροδρόμιο. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται πλήρως από το Χίθροου και περιλαμβάνει την εγκατάσταση ηχομονωτικών μέτρων σε όλους τους χώρους κάθε επιλέξιμης κατοικίας, όπου υπάρχει δυνατότητα πρακτικής μείωσης του θορύβου. Στο πλαίσιο του Προγράμματος, χρηματοδοτούνται στοχευμένες παρεμβάσεις με σκοπό τη βελτίωση της ακουστικής απόδοσης των κατοικιών που επηρεάζονται από αεροπορικό θόρυβο. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα καλύπτει την πλήρη αντικατάσταση των κύριων παραθύρων ή/και την προσθήκη δευτερεύουσας ηχομονωτικής γυάλισης, καθώς και την αντικατάσταση εξωτερικών θυρών με υλικά υψηλής ηχομονωτικής ικανότητας. Παράλληλα, σε επιλέξιμους χώρους εγκαθίστανται συστήματα ηχομονωτικού αερισμού, τα οποία μειώνουν σημαντικά την είσοδο εξωτερικού θορύβου χωρίς να διακυβεύεται ο φυσικός αερισμός των εσωτερικών χώρων. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα εγκατάστασης ηχομονωτικών καλυμμάτων στην οροφή και η γενικότερη αναβάθμιση των οροφών, με στόχο την περαιτέρω μείωση της ακουστικής όχλησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι συγκεκριμένοι τύποι χώρων, όπως θερμοκήπια, εμπορικά κτίρια, γκαράζ, τροχόσπιτα και κανό, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος.
Παράδειγμα 2: Αντισταθμιστική Τράπεζα (Compensation Bank)
Αεροδρόμιο Μπρίστολ (Bristol Airport, Ηνωμένο Βασίλειο)
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διαχειριστές αεροδρομίων καταθέτουν κεφάλαια σε ειδικό ταμείο που χρηματοδοτεί συνεχώς κοινωνικά και περιβαλλοντικά έργα. Ένα από αυτά τα αεροδρόμια που εφαρμόζουν αυτή την πρακτική είναι το Αεροδρόμιο Μπρίστολ.
Το «Airport Environmental and Amenity Improvement Fund» του Αεροδρομίου Μπρίστολ χρηματοδοτεί έργα που βελτιώνουν το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινοτήτων. Το 2023, το αεροδρόμιο διέθεσε πάνω από £220.000 σε 62 τοπικά έργα, με στόχο την αντιστάθμιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία του αεροδρομίου.
Παράδειγμα 3: Περιβαλλοντική Στρατηγική Μηδενικών Αποβλήτων και
Βιώσιμης Δόμησης
Καναδάς – Αεροδρόμιο του Βανκούβερ (YVR)
Το διεθνές αεροδρόμιο του Βανκούβερ (YVR), στο πλαίσιο της δέσμευσής του για βιώσιμη ανάπτυξη, έχει θέσει ως στρατηγικό στόχο την επίτευξη μηδενικών αποβλήτων έως το 2030. Η πολιτική αυτή βασίζεται στην υιοθέτηση ενός ολιστικού μοντέλου διαχείρισης αποβλήτων, το οποίο περιλαμβάνει ενισχυμένα μέτρα ανακύκλωσης, προγράμματα επαναχρησιμοποίησης υλικών και την πλήρη ενσωμάτωση της κομποστοποίησης για την αξιοποίηση οργανικών υπολειμμάτων.
Στην πράξη, το αεροδρόμιο έχει εφαρμόσει ένα εκτεταμένο σύστημα διαχωρισμού απορριμμάτων στην πηγή, το οποίο υποστηρίζεται τόσο από τις εμπορικές επιχειρήσεις όσο και από τους επιβάτες. Η παραγωγή οργανικών αποβλήτων από εστιατόρια και χώρους εστίασης μετατρέπεται σε φυσικό λίπασμα, ενώ παράλληλα περιορίζεται δραστικά η χρήση πλαστικών μιας χρήσης μέσω πολιτικών υπέρ των επαναχρησιμοποιούμενων ειδών. Επιπλέον, το YVR συνεργάζεται με τους προμηθευτές του ώστε να διασφαλίζει ότι τα προϊόντα και οι συσκευασίες που διακινούνται στο αεροδρόμιο είναι περιβαλλοντικά φιλικά και συμμορφώνονται με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
Παράλληλα, η στρατηγική περιβαλλοντικής βιωσιμότητας επεκτείνεται και στον τομέα της δόμησης. Όλες οι νέες υποδομές του αεροδρομίου σχεδιάζονται και υλοποιούνται με βάση το διεθνές πρότυπο LEED Gold (Leadership in Energy and Environmental Design). Τα κτίρια αυτά χαρακτηρίζονται από υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα, αξιοποιούν φυσικό φωτισμό και αερισμό, ενσωματώνουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως ηλιακή και γεωθερμική, και κατασκευάζονται με βιώσιμα υλικά. Επιπλέον, εφαρμόζονται προηγμένα συστήματα διαχείρισης όμβριων υδάτων, συμπεριλαμβανομένων πράσινων στεγών και υποδομών συλλογής και επαναχρησιμοποίησης νερού.
Πηγή: dialogos.com.cy/ Τάσος Περδίος
Airport Compensation: Cyprus an Exception to the Rule in Europe and the Rest of the World!
- We reveal the Grant Thornton study commissioned by the Municipalities of Larnaca and Dromolaxia–Meneou, proving there is no excuse for the government’s negative stance
- All examples of cities hosting airports that receive compensation, and generously so
By Tasos Perdiou
The request by the Municipalities of Larnaca and Dromolaxia–Meneou for securing compensation benefits for the operation of Larnaca Airport is now substantiated with surgical precision. As previously reported, the two municipalities commissioned a study from an international consultancy to examine the impacts of the airport’s operation and to determine what exactly applies in other cities in Europe and worldwide that host airports. This study was conducted by the international consulting firm Grant Thornton and is in the hands of the two mayors, who are preparing to present it to the government. The findings overwhelmingly support the demand for compensatory benefits, as through a model estimating positive and negative impacts, the negatives clearly outweigh the positives. Even more striking are the examples presented by the researchers of cities in Europe and worldwide that enjoy various and generous compensation fees because of their airports. All these will be presented to the government, which, based on these findings, has no excuse to continue its negative stance.
In the summary delivered to the Municipalities of Larnaca and Dromolaxia–Meneou along with the final 70-page study, it is emphasized that according to international practices, the areas adjacent to Larnaca Airport not only deserve compensatory support but can access it on three levels. The first involves environmental and social intervention funds, usually financed by passenger fees or operational revenues. The second axis concerns direct compensation and support for residents, and the third relates to strategic development and infrastructure projects. What stands out, combining with what has already been discussed locally, is the proposal to create a Restoration and Social Compensation Fund, financed by a symbolic fee per passenger.
What Applies in Europe and the Rest of the World
As noted, the Grant Thornton report, through analysis of international practices, concluded that in Europe and worldwide, compensatory fees apply in airport cities across three axes: environmental, social, and urban/spatial. The examples speak for themselves:
ENVIRONMENTAL COMPENSATORY MEASURES
Example 1: Reforestation / Creation of Green Zones to Offset CO₂ Emissions
Leipzig/Halle Airport, Germany
Due to its expansion and operation as a commercial flight hub (particularly for DHL), Leipzig Airport has undertaken large-scale reforestation and natural area protection programs.
Significantly, it participates in the German “Ökokonto” (ecological account) program, which allows environmental impacts of development projects to be offset through equivalent environmental actions, thereby supporting an integrated and sustainable environmental policy.
This policy has strengthened the airport’s environmental acceptance by the local community and ensured compliance with European environmental compensation directives (e.g., Directive 2011/92/EU on environmental impact assessment).
Example 2: Development of Green Zones and Enhancement of Biodiversity
Copenhagen Airport (Kastrup)
Known for its environmental initiatives, Copenhagen Airport has developed green zones around the airport serving various purposes, such as:
- Improving air quality
- Protecting local ecosystems
- Enhancing biodiversity
These green zones include plantings that promote local flora and fauna, creating natural habitats for wildlife such as birds and insects. The airport cooperates with environmental organizations to protect and conserve local fauna and recognizes the need for sustainable development and green infrastructure around aviation facilities.
Example 3: Noise Compensation
Schiphol Airport, Amsterdam, Netherlands
The Netherlands implements a comprehensive and strict noise pollution control system at Schiphol Airport, combining financial incentives, flight restrictions, and fleet upgrade technologies.
At Schiphol, the 2023 House Insulation Scheme (Regeling gevelisolatie Schiphol 2023) aims to reduce noise pollution for residents living within the 60 dB noise contour. Measures include sealing cracks, installing double or soundproof windows, and improving roof insulation to better isolate external noise, thereby improving residents’ quality of life. The scheme’s implementation was set to begin in summer 2023, with the Rijkswaterstaat agency approaching homeowners.
Additionally, Schiphol collaborates with the Schiphol Quality of Life Foundation to assist those affected by noise pollution or living in unacceptable conditions, supporting projects that improve life quality around the airport.
These initiatives form part of a broader strategy to reduce noise pollution and enhance sustainability around Schiphol.
Following a 2020 court ruling, further compensation was awarded for 2017–2019, with around 3,000 households near the airport eligible for a total of €5.5 million in noise damage compensation. Amounts ranged from €50 to €2,200 per household, depending on noise level exceedance and property value. This arose due to authorities’ failure to enforce noise regulations during that period.
Example 4: Investment in Clean Energy for Carbon Neutrality
Stockholm Arlanda Airport
Stockholm Arlanda Airport has achieved carbon neutrality through strategies including renewable energy use and carbon credit purchases. This achievement was recognized with the highest Level 5 certification under the Airport Carbon Accreditation program by ACI Europe.
SOCIAL COMPENSATORY MEASURES
Example 1: Financial Support or Compensation to Local Communities
Paris Charles de Gaulle Airport (CDG)
In addition to the Dutch example, many other European airports, such as Paris CDG, have implemented measures to compensate residents affected by airport-related noise pollution.
At Charles de Gaulle, a compensation system assists residents impacted by noise or airport expansions. This includes financial aid for home soundproofing, funded by taxes imposed on airlines under the “polluter pays” principle.
France also applies the Plan de Gêne Sonore (PGS), an official noise disturbance management plan in zones around major airports like Paris CDG. The PGS defines geographic zones near airports where high noise levels are recognized, outlining measures to address these impacts.
(If you want me to continue with the translation of the rest of the document or a specific section, just let me know!)
The PGS plan defines geographically delimited zones around airports, where a high level of noise pollution from aircraft operations is recognized. Residents living within these zones are eligible for compensation and support measures to mitigate the negative impact of noise. This includes financial assistance for soundproofing homes and other practical measures aimed at improving living conditions.
This program is funded primarily through taxes imposed on airlines based on the “polluter pays” principle, ensuring that those responsible for noise pollution contribute to alleviating its effects on local communities.
Example 2: Investment in community infrastructure and development projects
Zurich Airport, Switzerland
Zurich Airport invests a significant portion of its revenues into community development projects in neighboring municipalities. These investments range from upgrading local schools and healthcare facilities to improving public transport and recreational areas.
By funding such initiatives, Zurich Airport fosters positive relations with local residents and helps offset the social impact of its operations. This also aligns with the airport’s sustainability goals, demonstrating a long-term commitment to community wellbeing.
Source: dialogos.com.cy / Tasos Perdios
