Text follows in English
Текст следует на русском языке
SkalaTimes Team
Η απαξίωση των πολιτικών κομμάτων είναι μια πραγματικότητα που γίνεται όλο και πιο έντονη τα τελευταία χρόνια, τόσο στην Κύπρο όσο και διεθνώς. Όλο και περισσότεροι πολίτες απομακρύνονται από την ενεργή συμμετοχή στα κόμματα, δηλώνουν απογοητευμένοι ή και αδιάφοροι για τις κομματικές εξελίξεις, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν να απέχουν από τις εκλογικές διαδικασίες. Η εμπιστοσύνη προς τα κόμματα έχει διαβρωθεί και η πολιτική απάθεια αποκτά διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου.
Η βασική ερώτηση, λοιπόν, που προκύπτει είναι: γιατί; Τι φταίει και ο κόσμος απαξιώνει τα κόμματα;
Η φθορά της εξουσίας και τα σκάνδαλα
Πρώτος και σημαντικός λόγος είναι η φθορά της εξουσίας. Πολλά κόμματα, όταν αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση, απομακρύνονται από τις προεκλογικές τους υποσχέσεις, υποκύπτουν σε συμφέροντα ή αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν κρίσιμα ζητήματα. Ο πολίτης νιώθει πως εξαπατήθηκε ή παραπλανήθηκε, πως οι υποσχέσεις ήταν απλώς ένα εργαλείο για την κατάκτηση της εξουσίας και όχι πραγματικές δεσμεύσεις.
Τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα διαφθοράς, τα οποία ταλαιπωρούν πολλά κόμματα και πολιτικούς, ενισχύουν το κλίμα δυσπιστίας. Όταν πολιτικοί εμπλέκονται σε υποθέσεις μίζας, κατάχρησης εξουσίας ή αδιαφάνειας, το μήνυμα που φτάνει στον πολίτη είναι πως η πολιτική είναι ένας βρόμικος χώρος, στον οποίο κυριαρχεί το προσωπικό συμφέρον και όχι το δημόσιο καλό.
Η απουσία οράματος και αυθεντικότητας
Ένας άλλος λόγος απαξίωσης είναι η έλλειψη οράματος και αυθεντικότητας. Τα κόμματα συχνά παρουσιάζουν ασαφή ή ανούσια προγράμματα, αποφεύγουν τις συγκρούσεις ουσίας και επαναλαμβάνουν κοινότοπες φράσεις που δεν εμπνέουν. Πολλές φορές, μοιάζουν να ακολουθούν τη λογική της επικοινωνιακής στρατηγικής και όχι της πολιτικής ουσίας.
Οι νέοι άνθρωποι, ιδιαίτερα, αναζητούν αυθεντικότητα και συνέπεια. Όταν βλέπουν πολιτικούς να αλλάζουν θέσεις ανάλογα με τη συγκυρία ή να υιοθετούν ρητορική που «πουλάει» χωρίς βάθος και συνέπεια, απογοητεύονται. Αντί να ενταχθούν ή να εμπλακούν, επιλέγουν την αποχή και την απόσταση.
Η κομματοκρατία και ο αποκλεισμός
Η χρόνια κομματοκρατία, δηλαδή η παντοδυναμία των κομμάτων σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου, οδηγεί επίσης στην απαξίωση. Όταν τα κόμματα θεωρούνται υπεύθυνα για προσλήψεις στο δημόσιο, για ρουσφέτια, για αδικίες και για την έλλειψη αξιοκρατίας, τότε δημιουργείται έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια. Αντί να είναι όργανα δημοκρατίας και συμμετοχής, τα κόμματα μοιάζουν με κλειστές λέσχες εξουσίας.
Παράλληλα, πολλοί πολίτες δεν βρίσκουν χώρο να εκφραστούν μέσα στα κόμματα. Ιδιαίτερα γυναίκες, νέοι, άτομα από μειονότητες ή με εναλλακτικές πολιτικές φωνές, νιώθουν αποκλεισμένοι. Τα κόμματα συχνά λειτουργούν ιεραρχικά, με παλαιοκομματικές λογικές και με επικρατούσες εσωτερικές ομάδες, που δεν αφήνουν περιθώριο για ανανέωση και ουσιαστικό διάλογο.
Οι νέες μορφές πολιτικής συμμετοχής
Δεν πρέπει όμως να παραγνωρίσουμε και το γεγονός ότι η πολιτική συμμετοχή αλλάζει μορφή. Η παραδοσιακή ένταξη σε ένα κόμμα δεν είναι πλέον η μόνη, ούτε και η πιο δημοφιλής επιλογή. Οι πολίτες, κυρίως οι νέοι, επιλέγουν να εκφραστούν μέσω κινημάτων, ομάδων πρωτοβουλίας, κοινωνικών μέσων δικτύωσης ή μορφών ακτιβισμού. Ενδιαφέρονται για την πολιτική – πολλές φορές μάλιστα πολύ έντονα – αλλά εκτός κομματικών πλαισίων.
Η απομάκρυνση, λοιπόν, δεν σημαίνει απαραίτητα αδιαφορία για τα κοινά, αλλά αναζήτηση άλλων δρόμων συμμετοχής και επιρροής. Τα κόμματα που δεν αντιλαμβάνονται αυτή τη μετατόπιση, παραμένουν εκτός πραγματικότητας.
Το καθήκον της ανανέωσης
Η κρίση εμπιστοσύνης στα κόμματα δεν είναι μόνο πρόβλημα των ίδιων, αλλά και της δημοκρατίας. Η πολιτική απαξίωση ανοίγει τον δρόμο στον λαϊκισμό, στην αποσταθεροποίηση και σε αντιδημοκρατικές λογικές. Αν τα κόμματα θέλουν να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, οφείλουν να αλλάξουν.
Χρειάζεται διαφάνεια, λογοδοσία, αξιοκρατία.
Χρειάζεται ανανέωση προσώπων και νοοτροπίας. Και προπάντων αξιοκρατία.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου βλέπουμε τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα να ανακυκλώνονται μέσα στα κόμματα: ο γιος του τάδε, η νύφη ή σύζυγος του δείνα, ο ανιψιός, η γυναίκα του ανιψιού, και ούτω καθεξής, σε έναν κυκεώνα συγγενοκρατίας και κομματικών κλικών που θυμίζει περισσότερο κληρονομική βασιλεία παρά σύγχρονο, δημοκρατικό πολιτικό σύστημα. Κι όμως, αυτό συμβαίνει ακόμη και στα «καλύτερα» κόμματα.
Αν οι έμμισθοι αξιωματούχοι, οι βουλευτές και τα στελέχη της πρώτης γραμμής πιστεύουν πως ο κόσμος που εκπροσωπούν συνεχίζει να «κλείνει τα μάτια» χάριν κομματικής πειθαρχίας ή φανατισμού, πλανώνται. Ίσως αυτό να ίσχυε παλαιότερα, σήμερα όμως, σε ένα σκηνικό γεμάτο διαφθορά, σκάνδαλα και αναξιοκρατία, οι πολίτες – είτε κομματικοποιημένοι είτε όχι – δεν ανέχονται πλέον τον εμπαιγμό ούτε την υποτίμηση της νοημοσύνης τους.
Χρειάζονται κόμματα ανοιχτά, που ακούνε την κοινωνία, που συνεργάζονται, που τολμούν να θέτουν δύσκολα ερωτήματα και να δίνουν ειλικρινείς απαντήσεις.
Γιατί μόνο όταν ο πολίτης νιώσει ότι η φωνή του έχει αξία, μόνο τότε θα θελήσει να συμμετάσχει.
Και μόνο τότε, ίσως, η απαξίωση θα δώσει τη θέση της στην ελπίδα.
Why Are People Losing Faith in Political Parties?
SkalaTimes Team
The devaluation of political parties is a reality that has become increasingly evident in recent years, both in Cyprus and internationally. More and more citizens are distancing themselves from active participation in parties, expressing disappointment or even indifference toward political developments, while many choose to abstain from electoral processes altogether. Trust in parties has eroded, and political apathy is becoming a widespread social phenomenon.
So, the fundamental question arises: why? What causes people to lose faith in political parties?
The Wear of Power and Scandals
One major reason is the wear of power. Many parties, once in government, stray from their pre-election promises, succumb to special interests, or fail to address critical issues. Citizens feel deceived or misled, believing that promises were merely tools to gain power rather than genuine commitments.
A series of corruption scandals involving parties and politicians only fuels this mistrust. When politicians are implicated in bribery, abuse of power, or lack of transparency, the message citizens receive is that politics is a dirty game driven by personal gain rather than the public good.
Lack of Vision and Authenticity
Another reason for this devaluation is the lack of vision and authenticity. Parties often present vague or uninspiring programs, avoid substantial debate, and recycle clichés that fail to inspire. They seem more focused on PR strategy than on political substance.
Young people, in particular, seek authenticity and consistency. When they see politicians shift positions according to circumstance or adopt popular rhetoric without depth, they become disillusioned. Instead of joining or engaging, they choose disengagement and distance.
Party Domination and Exclusion
The long-standing dominance of parties in public life also contributes to their devaluation. When parties are seen as responsible for public sector hiring, favoritism, injustice, and lack of meritocracy, it breeds intense public dissatisfaction. Instead of instruments of democracy and participation, parties appear to function as closed power clubs.
Moreover, many citizens feel excluded from party structures—especially women, young people, minorities, or those with alternative voices. Parties often operate hierarchically, with old-fashioned mentalities and dominant internal groups that leave no room for renewal or real dialogue.
New Forms of Political Participation
We must also acknowledge that political participation is evolving. Traditional party membership is no longer the only—or most popular—option. Citizens, particularly the young, prefer to engage through movements, grassroots initiatives, social media, or activism. They care about politics—often passionately—but outside the confines of party politics.
Disengagement does not necessarily imply apathy but rather a search for new avenues of involvement and influence. Parties that fail to recognize this shift are increasingly out of touch.
The Duty to Renew
The crisis of trust in political parties is not just a party problem—it’s a threat to democracy. Political devaluation opens the door to populism, instability, and anti-democratic tendencies. If parties want to regain public trust, they must change.
Transparency, accountability, and meritocracy are essential.
Renewal of people and mindsets is necessary. Above all, meritocracy.
Too often, we see the same faces recycled within parties: the son of someone, the daughter-in-law, the nephew, the wife of the nephew—a carousel of nepotism and cliques that resembles dynastic monarchy more than a modern democratic political system. And yet, this happens even in the so-called “best” parties.
If salaried officials, MPs, and front-line leaders still believe that citizens turn a blind eye out of party loyalty or fanaticism, they are mistaken. That may have been true once, but today, amid corruption, scandal, and lack of meritocracy, citizens—partisan or not—no longer tolerate being misled or having their intelligence insulted.
We need open parties that listen to society, that collaborate, that dare to ask hard questions and give honest answers.
Because only when citizens feel that their voice matters, will they choose to participate. And only then, perhaps, will devaluation give way to hope.
Почему люди теряют доверие к политическим партиям?
Команда SkalaTimes
Недоверие к политическим партиям — это реальность, которая становится всё более очевидной в последние годы как на Кипре, так и по всему миру. Всё больше граждан отдаляются от активного участия в партиях, выражают разочарование или даже безразличие к политическим событиям, а некоторые и вовсе отказываются участвовать в выборах. Доверие к партиям подорвано, а политическое безразличие приобретает масштабы общественного явления.
Итак, возникает ключевой вопрос: почему? Что происходит, и почему люди теряют доверие к партиям?
Издержки власти и скандалы
Одна из основных причин — это издержки власти. Многие партии, придя к власти, отказываются от своих предвыборных обещаний, поддаются влиянию интересов или не справляются с важными задачами. Граждане чувствуют себя обманутыми — обещания кажутся им инструментом для достижения власти, а не реальными обязательствами.
Постоянные коррупционные скандалы, в которых замешаны политики и партии, только усиливают атмосферу недоверия. Когда политиков обвиняют во взяточничестве, злоупотреблении властью или непрозрачности, люди убеждаются: политика — это грязная игра, где превалирует личная выгода, а не общественное благо.
Отсутствие видения и подлинности
Ещё одна причина — отсутствие видения и подлинности. Партии часто предлагают неясные или бессодержательные программы, избегают сущностных дискуссий и повторяют банальные лозунги, не вызывающие вдохновения. Они больше ориентируются на пиар, чем на политическую суть.
Молодёжь, особенно, стремится к подлинности и последовательности. Когда они видят, как политики меняют свои позиции в зависимости от обстоятельств или используют популярную, но поверхностную риторику, это вызывает разочарование. Вместо вовлечённости — отстранённость и дистанция.
Партийная монополия и исключение
Многолетняя партийная монополия в общественной жизни также вызывает раздражение. Когда партии ассоциируются с трудоустройством по связям, протекцией, несправедливостью и отсутствием меритократии, это вызывает резкое недовольство. Вместо инструментов демократии партии воспринимаются как закрытые клубы власти.
При этом многие граждане не находят возможности реализовать себя в партиях. Особенно это касается женщин, молодёжи, представителей меньшинств и людей с альтернативными взглядами. Партии часто работают иерархически, с устаревшими методами и внутренними группировками, не оставляющими места для обновления и диалога.
Новые формы политического участия
Важно признать и то, что формы политического участия меняются. Традиционное вступление в партию больше не является единственным или самым популярным выбором. Граждане, особенно молодёжь, предпочитают участвовать в движениях, инициативных группах, через соцсети или активизм. Они интересуются политикой — иногда даже очень активно — но вне рамок партий.
Таким образом, отстранение не всегда означает безразличие. Это может быть поиск других путей влияния и участия. Партии, которые этого не понимают, отстают от реальности.
Необходимость обновления
Кризис доверия к партиям — это не только их проблема, но и вызов для демократии. Политическое разочарование открывает путь популизму, дестабилизации и антидемократическим тенденциям. Если партии хотят вернуть доверие граждан, они должны измениться.
Нужны прозрачность, подотчётность, меритократия.
Нужны новые лица и новое мышление. И, прежде всего, меритократия.
Часто мы видим одни и те же лица в партиях: сын того-то, невестка другого, племянник, жена племянника и так далее — круговорот родственных связей и партийных кланов, больше напоминающий наследственную монархию, чем современную демократическую систему. И это происходит даже в “лучших” партиях.
Если партийные чиновники и депутаты считают, что граждане продолжают «закрывать глаза» ради партийной дисциплины или фанатизма — они ошибаются. Может, раньше это и было так, но сегодня, в условиях коррупции, скандалов и отсутствия справедливости, граждане — партийные и беспартийные — не терпят больше обмана и недооценки их интеллекта.
Нам нужны открытые партии, которые слышат общество, сотрудничают, не боятся задавать трудные вопросы и честно отвечают.
Потому что только тогда, когда гражданин почувствует, что его голос имеет значение, он захочет участвовать. И только тогда, возможно, разочарование уступит место надежде.
