Text follows in English
Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού: Όταν μιλούν εκείνοι που ξέρουν τι σημαίνει να βρίσκεσαι καθημερινά δίπλα σε ένα παιδί
Το SkalaTimes συνομίλησε με τρεις ανθρώπους που βρίσκονται καθημερινά στο πλευρό των παιδιών — ανθρώπους που τα ακούν, τα καθοδηγούν και τα αγαπούν. Μαζί τους συζητήσαμε τι έχει πραγματικά ανάγκη το παιδί σήμερα, ποιος είναι ο ρόλος του κράτους και ποιο μήνυμα επιλέγουν οι ίδιοι να στείλουν με αφορμή τη σημερινή γιορτή.
Η Βαλεντίνα Γεωργίου, Διευθύντρια του Νηπιαγωγείου «Παιδόκηπος» στο Κίτι, η Παιδίατρος Δρ Μόνικα Μιχαηλίδου και ο Δάσκαλος και Συγγραφέας Αντώνης Ζαρίντας μίλησαν στο SkalaTimes για το παιδί που, ναι, σήμερα γιορτάζει — όμως τα δικαιώματά του και τη χαρά της ύπαρξής του οφείλουμε να τα τιμούμε κάθε μέρα.
Γιατί το παιδί είναι η ελπίδα. Είναι το φως που αντιστέκεται στο σκοτάδι. Είναι το πιο καθαρό, το πιο αληθινό, το πιο κοντινό στον Θεό.
SkalaTimes
Δρ Μόνικα Μιχαηλίδου, Παιδίατρος
Στις μέρες μας, το παιδί έχει περισσότερο από ποτέ ανάγκη ουσιαστική ανθρώπινη επαφή και συναισθηματική ασφάλεια. Ζούμε σε μια εποχή υπερπληροφόρησης, ταχύτητας και ψηφιακής αλληλεπίδρασης, όμως η ζεστασιά της σχέσης, η ακρόαση, η κατανόηση και η παρουσία του ενήλικα παραμένουν αναντικατάστατες.
Τα παιδιά σήμερα συχνά ασφυκτιούν κάτω από την πίεση των επιδόσεων, της σύγκρισης και της ανάγκης για αποδοχή. Λείπει ο χρόνος για ανεπιτήδευτο παιχνίδι, για έκφραση χωρίς φόβο, και για προσωπική εξέλιξη με ρυθμό που σέβεται την ατομικότητα.
Τι μπορεί να κάνει το κράτος και το Υπουργείο Παιδείας;
α)Να αναβαθμίσουν την ψυχοκοινωνική στήριξη στα σχολεία, με περισσότερους σχολικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.
β)Να ενισχύσουν τη συναισθηματική εκπαίδευση και τη διαχείριση συγκρούσεων από το νηπιαγωγείο.
γ)Να προάγουν την κριτική σκέψη και όχι τη στείρα αποστήθιση.
δ)Να περιορίσουν την υπερβολική αξιολόγηση και να προάγουν περισσότερες δημιουργικές και βιωματικές δραστηριότητες.
ε)Να ενισχύσουν την ισότητα και συμπερίληψη, ώστε κανένα παιδί να μην νιώθει οτι βρίσκεται στο περιθώριο λόγω καταγωγής, φύλου ή κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.
Μήνυμα για την Ημέρα του Παιδιού:
Η Ημέρα του Παιδιού δεν είναι απλώς μια υπενθύμιση ότι τα παιδιά είναι το μέλλον – είναι μια πρόσκληση να τα ακούμε στο παρόν. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στη φωνή του, στο όνειρό του, στη χαρά του. Η ευθύνη μας ως ενήλικες είναι να του προσφέρουμε ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη, εμπιστοσύνη και ευκαιρίες για να ανθίσει.
Αντώνης Ζαρίντας, Δάσκαλος, Συγγραφέας
Ο Δρ Γιάνους Κόρτσακ, ένας εμβληματικός παιδαγωγός, ακτιβιστής των παιδιών και πρόδρομος των δικαιωμάτων τους, αναφερόταν στα παιδιά ως το αρχαιότερο προλεταριάτο του κόσμου, θέλοντας να καταδείξει τη διαχρονική αορατότητα και υποτίμησή τους από τους μεγάλους.
Το παιδί δεν ήταν πάντα παιδί. Συστήθηκε ως άνθρωπος και πολίτης με πλήρη δικαιώματα πριν από μόλις λίγα χρόνια και συγκεκριμένα την 20η Νοεμβρίου του 1989, ημερομηνία που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ακόμα και σήμερα, όμως, δεν είναι βέβαιο ότι αντιμετωπίζεται από όλους ως ύπαρξη μοναδική κι ανεπανάληπτη, άξια σεβασμού.
Προσωπικά, αισθάνομαι ότι είμαστε μια κατ’ επίφασιν παιδοκεντρική κοινωνία και τούτο διότι στην πράξη το παιδί εγγράφεται στην κοινωνία ως απουσία. Οι ανάγκες του, η ξεχωριστή του φύση, τα διακριτά στάδια ανάπτυξής του, τα θεσμοθετημένα δικαιώματά του απουσιάζουν από την ευρύτερη δημόσια συζήτηση. Το παιδί εκλαμβάνεται και νοηματοδοτείται, κυρίως, ως παθητικό άβουλο υποκείμενο, το οποίο όταν μεγαλώσει θα αποκτήσει υπόσταση. Μέχρι τότε θα συμπεριφέρεται με τους δικούς μας όρους και με βάση τις δικές μας ανάγκες. Όπως το θέλουμε δηλαδή, παρά όπως είναι ή όπως θέλει να είναι. Ο Γιάνους Κόρτσακ, πριν από 100 χρόνια, είπε κάτι ρηξικέλευθο, ακόμα και για την εποχή μας. Λέει, λοιπόν, ότι το παιδί δεν πρέπει να μεγαλώσει για να γίνει άνθρωπος, είναι ήδη άνθρωπος! Η ανθρωπινότητα του παιδιού διασφαλίζεται μόνο μέσα από τον σεβασμό στα αναπαλλοτρίωτα δικαιώματά του καθώς και από τη ρητή κι απαρέγκλιτη εφαρμογή τους.
Εντούτοις, στις μέρες μας διαπιστώνω ότι τα Δικαιώματα του Παιδιού όχι μόνο δεν εφαρμόζονται εν συνόλω, αλλά ενοχοποιούνται κιόλας για διάφορες νεανικές συμπεριφορές/αντιδράσεις. Είναι διάχυτη η άποψη ότι για όλα τα δεινά στον κόσμο των παιδιών (βλ. οικογένεια, σχολείο, γειτονιά) φταίνε τα «πολλά δικαιώματα» που τους δόθηκαν.
Τα Δικαιώματα του Παιδιού τίθενται πλέον απροκάλυπτα εν αμφιβόλω, δημιουργώντας μια επικίνδυνη στρέβλωση που νομοτελειακά θυματοποιεί το παιδί. Ωστόσο, πόσοι γνωρίζουν τα Δικαιώματα του Παιδιού; Πόσοι γνωρίζουν επακριβώς πόσα και ποια είναι; Πόσοι γνωρίζουν την ιστορία και τους αγώνες που δόθηκαν για αυτά; Πόσοι αντιλαμβάνονται τη ζωτική σημασία της ύπαρξής τους; Πόσοι στοχάστηκαν την ουσία τους; Πώς είναι δυνατόν, τέλος πάντων, να ενοχοποιείται κάτι που κανείς σχεδόν δεν γνωρίζει επακριβώς ή που έχει μια ασαφή κι επιπόλαια εικόνα; Πώς μπορεί να φταίει κάτι που περιβάλλεται από άγνοια, ανασφάλεια ή και στείρα άρνηση; Αναρωτιέμαι, τελικά, εάν κάποιες νεανικές συμπεριφορές/αντιδράσεις δεν οφείλονται στα… πολλά δικαιώματα, αλλά στο γεγονός ότι τα παιδιά και οι μεγάλοι ΔΕΝ τα γνωρίζουν εις βάθος! Κι εξ αυτού ΔΕΝ εφαρμόζονται όπως πρέπει!
Το μήνυμα, λοιπόν, που θα ήθελα ζωηρά να κομίσω εν όψει της Ημέρας του Παιδιού, είναι η θαρραλέα προάσπιση των θεσμοθετημένων Δικαιωμάτων του Παιδιού, στην οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία, παντού. Η διαφύλαξη της ανθρωπινότητας του παιδιού επιβάλλει τον σεβασμό στα δικαιώματά τους.
Βαλεντίνα Γεωργίου Διευθύντρια του Νηπιαγωγείου “Παιδόκηπος” στο Κίτι
Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες φέρνουν το εκπαιδευτικό σύστημα σε νέες προκλήσεις και αυτό που έχει περισσότερη ανάγκη το παιδί σήμερα στις μέρες που διανύουμε είναι η ενδυνάμωση της ψυχικής ανθεκτικότητας του. Τα παιδιά μας πρέπει να είναι σε θέση να μπορούν να εκδηλώνουν συμπεριφορές που προάγουν την ψυχική τους υγεία και εμείς οι γονείς και εκπαιδευτικοί θα πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά να αποκτήσουν θετική εικόνα του εαυτού τους, αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Το Υπουργείο Παιδείας και το κράτος σε μακροεπίπεδο, πρέπει να επενδύσουν στην κοινωνική και ψυχολογική στήριξη των παιδιών. Κάθε παιδί και κάθε οικογένεια είναι διαφορετική με διαφορετικές ανάγκες και αφετηρίες. Η Ενίσχυση του ρόλου των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα ενσυναίσθησης είναι κάποιες προτάσεις που μπορούν να ενισχύσουν θετικά τη ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών.
Το δικό μου μήνυμα είναι ότι πρέπει όλοι γονείς, εκπαιδευτικοί και κράτος να διαφυλάξουμε τα δικαιώματα του παιδιού ενισχύοντας τη φωνή του, έτσι ώστε να είναι σε θέση να λαμβάνει αποφάσεις και να τεκμηριώνει τις απόψεις του.
Το πιο σημαντικό που πρέπει να διαφυλαχθεί για να γίνει και οτιδήποτε άλλο, είναι το δικαίωμα του παιδιού στη ζωή. Οποιαδήποτε παραβίαση αυτού του δικαιώματος αποτελεί παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Τα παιδιά της Γάζας πρέπει να σωθούν γιατί το μέλλον της ανθρωπότητας κρίνεται στον τρόπο που φερόμαστε στα παιδιά της.
On the occasion of International Children’s Day, SkalaTimes spoke with three professionals who stand by children every single day — listening to them, guiding them, and loving them. Together, we discussed what children truly need today, the role of the state, and the message each of them wishes to send out in honor of this special day.
Valentina Georgiou, Director of Paidokipos Kindergarten in Kiti, Dr. Monika Michaelidou, Pediatrician, and Antonis Zarindas, Teacher and Author, spoke to SkalaTimes about the child who, yes, is celebrated today — but whose rights and joyful existence must be honored every single day.
Because the child is hope. It is the light that resists the darkness. It is the purest, truest, and closest being to God.
Dr. Monika Michaelidou, Pediatrician
Nowadays, more than ever, a child needs meaningful human connection and emotional security. We live in an era of information overload, speed, and digital interaction, yet the warmth of relationships, attentive listening, understanding, and the presence of a caring adult remain irreplaceable.
Children today often suffocate under the pressure of performance, comparison, and the need for acceptance. What is missing is time — time for spontaneous play, for fearless self-expression, and for personal growth at a pace that respects individuality.
What can the state and the Ministry of Education do?
a) Upgrade psychosocial support in schools by hiring more school psychologists and social workers.
b) Strengthen emotional education and conflict resolution from kindergarten onward.
c) Promote critical thinking instead of rote memorization.
d) Reduce excessive evaluation and introduce more creative and experiential activities.
e) Promote equality and inclusion so that no child feels marginalized due to origin, gender, or socioeconomic status.
Message for International Children’s Day:
Children’s Day is not just a reminder that children are our future — it’s a call to truly hear them in the present. Every child has the right to their voice, their dream, their joy. Our responsibility as adults is to offer them an environment filled with love, trust, and opportunities to thrive.
Antonis Zarindas, Teacher, Author
Dr. Janusz Korczak, a pioneering educator, children’s rights activist, and humanitarian, once referred to children as the oldest proletariat in the world — highlighting their historical invisibility and the underestimation of their worth by adults.
The child has not always been considered a child. It was only recently — on November 20, 1989 — that the child was officially recognized as a full human being and citizen with rights, when the United Nations Convention on the Rights of the Child was unanimously adopted by member states. Even today, however, it is not certain that children are treated as unique and irreplaceable beings worthy of respect.
Personally, I feel that we live in a society that is child-centered in name only — because in practice, children remain absent from public discourse. Their needs, their distinctive nature, their developmental stages, and their institutionalized rights are not present in mainstream conversation. Children are often seen and understood as passive, powerless beings who will only become someone when they grow up. Until then, they are expected to behave according to our terms and needs — how we want them to be, rather than who they truly are or wish to become.
Over 100 years ago, Korczak said something that still feels radical today: a child should not have to grow up to become human — they already are human. The humanity of the child can only be safeguarded through respect for their inalienable rights and through the firm and unwavering implementation of those rights.
And yet, nowadays, I observe that children’s rights are not only largely unimplemented — they are also blamed for various youthful behaviors and reactions. It is a common belief that all the problems in children’s lives — at home, school, or in the community — stem from the “excessive rights” they have been given.
Children’s rights are now openly questioned, which creates a dangerous distortion that inevitably victimizes the child. But how many people even know what the rights of the child are? How many know exactly how many rights there are and what they entail? How many are aware of the history and the struggles behind them? How many truly understand their vital significance? How many have truly reflected on their essence?
How can something be blamed if it is largely unknown, misunderstood, or superficially dismissed? How can something be at fault when it is surrounded by ignorance, insecurity, or outright denial?
I wonder — perhaps some of the problematic behaviors we see in young people today are not due to “too many rights,” but rather to the fact that neither children nor adults truly know these rights. And as a result, they are not implemented properly.
So, the message I wish to share on the occasion of Children’s Day is this:
Let us boldly and courageously defend the established rights of the child — in the family, in schools, in society, everywhere. Protecting the humanity of the child requires respect for their rights.
Valentina Georgiou, Director of “Paidokipos” Kindergarten, Kiti
The constantly changing social and economic conditions are bringing new challenges to the educational system. What children need most in our current era is the strengthening of their mental resilience.
Our children need to be able to exhibit behaviors that promote their mental well-being. We, as parents and educators, must help them build a positive self-image, self-confidence, and self-esteem.
At a macro level, the Ministry of Education and the state must invest in the social and psychological support of children. Every child and every family is different, with different needs and starting points. Strengthening the role of school psychologists and social workers and providing educators with training in empathy and emotional intelligence are some suggestions that can significantly enhance children’s mental resilience.
My personal message:
All of us — parents, educators, and society as a whole — must understand that children do not belong to us. They are their own persons. Our role is not to shape them into who we think they should be, but to walk beside them and help them become who they already are.
