Text follows in English
Текст следует на русском языке
SkalaTimes Team
Από το 1914 έως το 1918, περισσότεροι από 230.000 Πόντιοι έχασαν τη ζωή τους!
Αύριο Δευτέρα 19 Μαΐου,τιμούμε Γενοκτονία των Ποντίων!
Κάθε χρόνο, στις 19 Μαΐου, η Ελλάδα και η παγκόσμια ποντιακή διασπορά τιμούν τη Γενοκτονία των Ποντίων, μια από τις πιο τραγικές αλλά και ελάχιστα αναγνωρισμένες σε διεθνές επίπεδο σελίδες της σύγχρονης Ιστορίας. Πρόκειται για τη συστηματική εξόντωση των Ποντίων Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς κατά την περίοδο 1914–1923. Εκτιμάται ότι πάνω από 350.000 Έλληνες του Πόντου έχασαν τη ζωή τους μέσα από σφαγές, εκτοπίσεις, βασανιστήρια και πορείες θανάτου.
Η 19η Μαΐου, η ημερομηνία που ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα το 1919, έχει καθιερωθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο το 1994 ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων. Είναι μια μέρα θλίψης αλλά και συλλογικής ευθύνης: για να διατηρηθεί η ιστορική αλήθεια, να αποδοθεί δικαιοσύνη και να μην επαναληφθούν τέτοια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Παρά την ιστορική τεκμηρίωση και τις ομολογίες ξένων διπλωματών, δημοσιογράφων και ανθρωπιστικών οργανώσεων της εποχής, η Γενοκτονία των Ποντίων παραμένει εν πολλοίς αδιερεύνητη σε διεθνές επίπεδο και χωρίς την ευρεία αναγνώριση που έχουν τύχει άλλες γενοκτονίες, όπως αυτή των Αρμενίων.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η φωνή της μνήμης αρχίζει να ακούγεται και από νέους, σύγχρονους εκφραστές του ελληνικού πολιτισμού, όπως η φετινή εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Eurovision, Κλαυδία (Klaudia).
Η συμμετοχή της Ελλάδας στη Eurovision 2025 με το τραγούδι “Αστερομάτα“ δεν ήταν απλώς μια μουσική εμφάνιση. Ήταν ένα καλλιτεχνικό και συμβολικό κάλεσμα μνήμης, δύναμης και ενότητας. Η Κλαυδία, η οποία έχει ποντιακή καταγωγή από την πλευρά της μητέρας της, φορούσε στον ημιτελικό έναν μαύρο σταυρό στο μέτωπο και εμφανίστηκε στη σκηνή με ποντιακά σύμβολα, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης σε χιλιάδες Έλληνες θεατές και μέλη της ποντιακής κοινότητας ανά την υφήλιο.
Αν και δεν ειπώθηκε ρητά, οι συμβολισμοί ήταν ισχυροί: μαύρο για το πένθος, σταυρός για τη θρησκευτική και εθνική ταυτότητα των Ποντίων, χορευτικές κινήσεις εμπνευσμένες από τον πυρρίχιο, όλα σε μία σκηνή που σπανίως φιλοξενεί μηνύματα ιστορικής συνείδησης. Πολλοί χρήστες στα κοινωνικά δίκτυα επαίνεσαν την τολμηρή αυτή επιλογή, σημειώνοντας πως “επιτέλους, η Ελλάδα θυμάται και τιμά τη μνήμη της όχι μόνο στα μνημεία και στις παρελάσεις, αλλά και μέσα από τη μουσική, την τέχνη και τον διεθνή λόγο”.
Η περίπτωση της Κλαυδίας αποδεικνύει ότι η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο ιστορικής ανάδειξης και μνήμης, ακόμη και σε πλατφόρμες που, θεωρητικά, επικεντρώνονται στη διασκέδαση. Σε μια εποχή όπου η γεωπολιτική ένταση, η ιστορική παραχάραξη και η λήθη απειλούν την αλήθεια, το να βλέπεις μια νέα καλλιτέχνιδα να σηκώνει στους ώμους της έναν τέτοιο συμβολισμό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Eurovision αποτέλεσε χώρο “ήσυχων δηλώσεων”. Από την Ουκρανία του πολέμου, ως την Παλαιστίνη της καταπίεσης, τα τραγούδια και οι ερμηνείες αποκτούν κοινωνικό και πολιτικό βάρος, παρά τις συχνές απόπειρες αποπολιτικοποίησης της διοργάνωσης. Η Ελλάδα, όμως, είχε χρόνια να εκμεταλλευτεί τόσο ουσιαστικά μια διεθνή σκηνή.
Η πράξη της Κλαυδίας δεν είναι απλώς φόρος τιμής. Είναι κάλεσμα προς μια νέα γενιά Ελλήνων να γνωρίσει, να μελετήσει και να μιλήσει για τη Γενοκτονία των Ποντίων. Να ξεφύγει από τη σιωπή και την αδιαφορία. Να καταλάβει ότι η ταυτότητα δεν είναι μουσειακή υπόθεση, αλλά ζωντανό υλικό που μεταφέρεται, ερμηνεύεται και εκφράζεται.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ανάγκη να συνδέσουμε την ιστορική μνήμη με τη σύγχρονη πολιτισμική πράξη. Να διδάξουμε στα σχολεία τι συνέβη στον Πόντο. Να απαιτήσουμε διεθνή αναγνώριση. Και ταυτόχρονα, να αναζητήσουμε τρόπους όπως αυτόν της Κλαυδίας: με σεβασμό, δημιουργικότητα και παγκόσμιο αποτύπωμα.
Γιατί η μνήμη δεν είναι παρελθόν. Είναι ο τρόπος που επιλέγουμε να ζήσουμε το παρόν και να διαμορφώσουμε το μέλλον. Και όσο υπάρχουν άνθρωποι που τραγουδούν, χορεύουν, γράφουν και θυμούνται, οι Πόντιοι δεν χάθηκαν ποτέ. Ζουν μέσα μας.
Τέλος, δεν μπορούμε να λεγόμαστε άνθρωποι αν ξεχναμε γενοκτονίες, ή αν σωπαίνουμε όταν αυτές συμβαίνουν, βλέπε Παλαιστίνη!
The Pontic Greek Genocide: Memory, Identity, and the Silence Broken on the Eurovision Stage
Every year, on May 19th, Greece and the global Pontic Greek diaspora commemorate the Pontic Greek Genocide — one of the most tragic and yet least internationally recognized chapters of modern history. It refers to the systematic extermination of Pontic Greeks of Asia Minor by the Young Turks and Kemalist forces during the period 1914–1923. It is estimated that over 350,000 Pontic Greeks lost their lives through massacres, deportations, torture, and death marches.
May 19th — the day Mustafa Kemal landed in Samsun in 1919 — was established in 1994 by the Greek Parliament as the Day of Remembrance for the Pontic Genocide. It is a day of mourning but also one of collective responsibility: to preserve historical truth, seek justice, and ensure that such crimes against humanity are never repeated.
Despite historical documentation and the testimonies of foreign diplomats, journalists, and humanitarian organizations of the time, the Pontic Genocide remains largely unacknowledged on an international level, without the recognition afforded to other genocides, such as that of the Armenians.
In recent years, however, the voice of memory is being heard through new and contemporary representatives of Greek culture — such as this year’s Eurovision contestant for Greece, Klaudia.
Greece’s 2025 Eurovision entry, “Asteromata,” was not just a musical performance. It was an artistic and symbolic call for remembrance, strength, and unity. Klaudia, who has Pontic heritage on her mother’s side, appeared during the semi-final wearing a black cross on her forehead and incorporated Pontic symbols on stage, sending shivers down the spines of thousands of Greek viewers and members of the Pontic community worldwide.
Though not explicitly stated, the symbolism was powerful: black for mourning, the cross for the Pontic people’s religious and national identity, and dance movements inspired by the ancient war dance Pyrrhichios — all on a stage that rarely hosts messages of historical consciousness. Many social media users praised this bold choice, noting that “finally, Greece remembers and honors its past not just through monuments and parades, but also through music, art, and international discourse.”
Klaudia’s case proves that art can serve as a tool for historical recognition and memory, even on platforms primarily designed for entertainment. In an era when geopolitical tensions, historical revisionism, and forgetfulness threaten the truth, witnessing a young artist shoulder such symbolism carries profound significance.
It was not the first time Eurovision served as a space for “quiet statements.” From war-torn Ukraine to oppressed Palestine, songs and performances have gained social and political weight — despite repeated attempts to depoliticize the event. Greece, however, had long missed such a meaningful opportunity on the international stage.
Klaudia’s act was not just a tribute. It was a call to a new generation of Greeks to learn about, study, and speak up about the Pontic Greek Genocide — to break the silence and indifference. To understand that identity is not a museum artifact, but a living force that is transmitted, interpreted, and expressed.
Now more than ever, we must connect historical memory with contemporary cultural expression. We must teach in schools what happened in Pontus. We must demand international recognition. And at the same time, we must seek pathways like Klaudia’s — with respect, creativity, and global reach.
Because memory is not the past. It is how we choose to live in the present and shape the future. And as long as there are people who sing, dance, write, and remember, the Pontic Greeks were never lost. They live within us.
In the end, we cannot call ourselves human if we forget genocides — or worse, if we remain silent when they are happening. Just look at Palestine.
Геноцид понтийских греков: Память, идентичность и молчание, нарушенное на сцене «Евровидения»
Каждый год 19 мая Греция и понтийская греческая диаспора по всему миру чтят память о геноциде понтийских греков — одной из самых трагических и при этом наименее признанных на международном уровне страниц современной истории. Речь идет о систематическом истреблении понтийских греков в Малой Азии младотурками и кемалистами в период с 1914 по 1923 год. По оценкам, более 350 000 понтийских греков были убиты через резню, депортации, пытки и «марши смерти».
19 мая — день, когда Мустафа Кемаль высадился в Самсуне в 1919 году — был установлен в 1994 году греческим парламентом как День памяти геноцида понтийских греков. Это день скорби, но и коллективной ответственности: за сохранение исторической правды, за восстановление справедливости и за то, чтобы подобные преступления против человечности больше не повторялись.
Несмотря на исторические доказательства и свидетельства иностранных дипломатов, журналистов и гуманитарных организаций того времени, геноцид понтийских греков до сих пор остается в значительной степени нерасследованным на международном уровне и не получил широкой огласки и признания, как, например, геноцид армян.
Тем не менее, в последние годы голос памяти начинает звучать через современных представителей греческой культуры, таких как Клаудия — представительница Греции на «Евровидении» 2025 года.
Участие Греции с песней «Asteromata» стало не просто музыкальным номером. Это было художественное и символическое послание памяти, силы и единства. Клаудия, имеющая понтийское происхождение по материнской линии, появилась в полуфинале с черным крестом на лбу и понтийскими символами на сцене, вызвав волну эмоций у тысяч греков и представителей понтийской диаспоры по всему миру.
Хотя напрямую об этом не говорилось, символика была мощной: черный цвет — цвет траура, крест — символ религиозной и национальной идентичности понтийцев, движения, вдохновленные древним танцем пиррихом — все это на сцене, где крайне редко звучат послания исторического сознания. Многие пользователи соцсетей похвалили этот смелый шаг, отметив: «Наконец-то Греция помнит и чтит свою историю не только через памятники и парады, но и через музыку, искусство и международное слово».
Пример Клаудии доказывает, что искусство может стать инструментом исторической памяти даже на платформах, предназначенных в первую очередь для развлечений. В эпоху геополитической напряженности, искажения истории и забвения — видеть молодую артистку, несущую на себе такой символизм, имеет особое значение.
Это не первый случай, когда «Евровидение» становится местом «тихих заявлений». От воюющей Украины до угнетаемой Палестины — песни и выступления приобретают социальный и политический вес, несмотря на попытки деполитизировать конкурс. Греция же давно не использовала эту сцену столь содержательно.
Поступок Клаудии — не просто дань памяти. Это призыв к новому поколению греков узнать, изучить и заговорить о геноциде понтийских греков. Преодолеть молчание и равнодушие. Осознать, что идентичность — это не музейный экспонат, а живой материал, который передается, интерпретируется и выражается.
Сегодня, как никогда, важно соединить историческую память с современным культурным действием. Учить в школах о том, что произошло в Понте. Требовать международного признания. И искать пути, подобные тому, который выбрала Клаудия — с уважением, творчеством и мировым охватом.
Память — это не прошлое. Это способ жить настоящим и формировать будущее. И пока есть те, кто поет, танцует, пишет и помнит — понтийцы не исчезли. Они живут в нас.
В конце концов, мы не имеем права называться людьми, если забываем геноциды — или, что хуже, молчим, когда они происходят. Посмотрите хотя бы на Палестину.
