Text follows in English
Текст следует на русском языке
ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ* ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΠΙΝΙΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗ**
Δεν είναι πια δύσκολο να διαπιστώσει κανείς, πως στο δημόσιο σχολείο ο ρόλος του/ης διευθυντή/ριας έχει αλλοιωθεί. Αντιθέτως, φαίνεται πλέον καθιερωμένο: να φορτώνεται στις πλάτες των διευθυντών/ριών ό,τι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αναλάβουν οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς και υπηρεσίες. Η εκπαιδευτική ηγεσία έχει μετατραπεί, με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, σε ένα πολύεργαλείο διαχείρισης διοικητικών εκκρεμοτήτων, ηλεκτρονικών φορμών, επιδομάτων και αμέτρητων εγγράφων.
Οι διευθυντές και οι διευθύντριες δεν διοικούν. Διεκπεραιώνουν. Καθημερινά καλούνται να διαχειριστούν έναν τεράστιο όγκο εξωδιδακτικών, εξωεκπαιδευτικών και συχνά ανούσιων υποχρεώσεων: από τη συλλογή δικαιολογητικών για κοινωνικά επιδόματα μέχρι την αδιάλειπτη καταχώριση στοιχείων σε διαρκώς εναλλασσόμενες ψηφιακές πλατφόρμες. Ανάλογα με τις συνθήκες, γίνονται τεχνικοί ασφαλείας, επιδημιολόγοι, ανιχνευτές κρουσμάτων, διαμεσολαβητές, διαχειριστές κρίσεων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και συνοδοί ή φροντιστές ατόμων με ψυχικές δυσκολίες. Χωρίς επαρκή κατάρτιση. Χωρίς υποστήριξη. Χωρίς χρόνο.
Κι όμως, την ίδια στιγμή που το Κράτος υποβαθμίζει τον ρόλο τους, επιδεικνύει το θράσος να τους χαρακτηρίζει «ηγέτες». Στον λόγο, παρουσιάζονται ως πυλώνες του εκπαιδευτικού συστήματος: εμπνευστές, εμψυχωτές, διασφαλιστές της ποιότητας. Το δε Υπουργείο διανθίζει το συγκεκριμένο με επιλεκτικές αναφορές στη βιβλιογραφία, ανάλογα με το αφήγημα που το βολεύει. Στην πράξη, όμως, αντιμετωπίζονται ως γραφείς, ως υπάλληλοι που εκτελούν εντολές, ως ο τελευταίος τροχός της αμαξοστοιχίας ενός συστήματος που βυθίζεται στη γραφειοκρατία.
Η ουσιαστική στήριξη του διοικητικού χρόνου στα σχολεία δεν είναι απλά συνδικαλιστικό αίτημα. Είναι απαίτηση των καιρών.
Η συνεχής υποβάθμιση του διοικητικού χρόνου συνιστά θεσμικό εμπαιγμό. Το Υπουργείο, αντί να ενισχύσει τον θεσμικό ρόλο των διευθυντικών στελεχών, επιλέγει να αναβάλλει επ’ αόριστον την επίλυση ενός προβλήματος που τίθεται ξανά και ξανά, τεκμηριωμένα και με σαφήνεια. Αντί για λύσεις, προσφέρει φτηνές και επαναλαμβανόμενες δικαιολογίες: «δημοσιονομικοί περιορισμοί», «σύνδεση με ευρύτερες πολιτικές» — χωρίς ποτέ να εξηγεί τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά και γιατί εμποδίζουν το αυτονόητο.
Το αποτέλεσμα είναι η διατήρηση μιας κουλτούρας απαξίωσης, που αντιμετωπίζει τους/τις διευθυντές/ριες ως υπαλλήλους δεύτερης κατηγορίας και όχι ως ηγέτες της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Για ποιον εκσυγχρονισμό μιλάμε όταν ο/η διευθυντής/ρια καλείται να είναι ταυτόχρονα παιδαγωγικός ηγέτης και καταχωριστής δεδομένων; Πώς θα υπάρξει «μεταρρύθμιση» όταν όλη η ενέργεια διοχετεύεται στη διαχείριση εγγράφων και όχι στην ηγεσία της σχολικής κοινότητας; Αν η Πολιτεία επιθυμεί πραγματικά να αναβαθμίσει την Εκπαίδευση, οφείλει να αναβαθμίσει τον ρόλο και τον χρόνο του/ης διευθυντή/ριας. Χωρίς αυτά, καμία εκπαιδευτική αλλαγή δεν μπορεί και δεν θα είναι ουσιαστική.
*Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ., Βοηθός Γενικός Γραμματέας ΠΟΕΔ
**Πρόεδρος Α.Κί.ΔΑ., Αντιπρόεδρος ΠΟΕΔ Λάρνακας.
Πηγή: paideia-news.com
Principal: Leader or Clerk?
By Michalis Alexopoulos and Elpiniki Manoli*
It is no longer difficult to observe that the role of the school principal in public education has been altered. On the contrary, it now seems to be an established fact: principals are burdened with responsibilities that competent state authorities either cannot or do not wish to undertake. Educational leadership has been turned—due to the Ministry of Education—into a multi-tool for handling administrative backlogs, electronic forms, allowances, and countless documents.
Principals do not lead. They process. Every day, they are called upon to manage a vast array of non-teaching, non-educational, and often meaningless tasks—from collecting documentation for social benefits to the constant input of data into ever-changing digital platforms. Depending on the situation, they may become safety technicians, epidemiologists, contact tracers, mediators, crisis managers, and in some cases, even companions or carers for individuals with mental health difficulties. Without adequate training. Without support. Without time.
And yet, even as the State downgrades their role, it dares to call them “leaders.” In rhetoric, they are presented as pillars of the educational system: inspirers, motivators, guarantors of quality. The Ministry complements this narrative with selective references to literature, depending on what suits its agenda. In practice, however, principals are treated as clerks, as employees executing orders, as the last link in a bureaucratic chain dragging the system down.
Real support for administrative time in schools is not just a union demand. It is a necessity of our times.
The constant downgrading of administrative time constitutes institutional mockery. Instead of strengthening the institutional role of leadership staff, the Ministry chooses to indefinitely postpone solving a problem that is repeatedly and clearly presented, with evidence. Instead of offering solutions, it recycles cheap excuses: “fiscal constraints,” “links to broader policies”—without ever explaining what these mean or why they hinder the obvious.
The result is the preservation of a culture of degradation, treating principals as second-class employees rather than as leaders of the educational process.
What kind of modernization are we talking about when the principal is expected to be both an educational leader and a data-entry operator? How can there be “reform” when all the energy is funneled into paperwork instead of leading the school community?
If the State truly wishes to upgrade Education, it must upgrade both the role and the time allocated to the principal. Without these, no educational change can be meaningful.
*General Secretary of A.Ki.DA., Deputy General Secretary of POED
**President of A.Ki.DA., Vice President of POED Larnaca
Директор: Лидер или Исполнитель?
МИХАЛИС АЛЕКСОПУЛОС и ЭЛЬПИНИКА МАНОЛИ*
Уже несложно заметить, что в государственной школе роль директора изменилась. Наоборот, это стало почти нормой: на плечи директоров возлагается всё то, что не могут или не хотят выполнять компетентные государственные службы. Образовательное лидерство, по вине Министерства образования, превратилось в многофункциональный инструмент для управления административными задачами, электронными формами, пособиями и бесконечными документами.
Директора не управляют. Они просто выполняют. Ежедневно им приходится справляться с огромным объемом неучебных, необразовательных и зачастую бессмысленных обязанностей: от сбора документов для социальных пособий до постоянного внесения данных в бесконечно меняющиеся цифровые платформы. В зависимости от ситуации, они становятся специалистами по технике безопасности, эпидемиологами, следователями вспышек заболеваний, посредниками, кризисными менеджерами, а в некоторых случаях даже сопровождающими или сиделками для людей с психическими расстройствами. Без должной подготовки. Без поддержки. Без времени.
И всё же, в то время как государство снижает их роль, оно осмеливается называть их «лидерами». В речах они представляются как опоры образовательной системы: вдохновители, мотиваторы, гаранты качества. Министерство дополняет этот рассказ выборочными отсылками к литературе, в зависимости от того, какая история ему выгодна. На деле же директоров воспринимают как канцелярских работников, как подчинённых, выполняющих приказы, как последний винтик в бюрократической машине.
Реальная поддержка административного времени в школах — это не просто профсоюзное требование. Это требование времени.
Постоянное снижение значения административного времени — это институциональное издевательство. Вместо того чтобы укреплять институциональную роль управленческого состава, Министерство предпочитает бесконечно откладывать решение проблемы, которая снова и снова ставится чётко и аргументированно. Вместо решений предлагаются дешёвые и заезженные оправдания: «бюджетные ограничения», «связь с более широкой политикой» — при этом никто не объясняет, что именно это значит и почему это мешает очевидному.
Результат — сохранение культуры обесценивания, где директора воспринимаются как служащие второго сорта, а не как лидеры образовательного процесса.
О каком модернизации можно говорить, если директор должен быть одновременно педагогическим лидером и оператором по вводу данных? Как возможна «реформа», если вся энергия уходит на документооборот, а не на руководство школьным сообществом?
Если государство действительно хочет улучшить образование, оно должно улучшить как роль, так и рабочее время директора. Без этого ни одна образовательная реформа не будет иметь смысла.
*Генеральный секретарь A.Ki.DA., Заместитель генерального секретаря POED
**Президент A.Ki.DA., Вице-президент POED Ларнаки
