Text follows in English
Текст следует на русском языке
Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 – 1 Μαρτίου 2004) ήταν Κύπριος συγγραφέας. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνοκύπριους ποιητές και συγγραφείς.
Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1937. Συνέβαλε στον Κυπριακό Απελευθερωτικό Αγώνα (1955-59) συμμετέχοντας ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ
Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ[2]. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.
Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.
Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο Αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά.
Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.
Το έτος 2014 ανακηρύχθηκε στην Κύπρο έτος Μόντη, σύμφωνα με την αλληλογραφία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος από το Μιχάλη Πασιαρδή και τον Υπουργό Παιδείας Και Πολιτισμού της Κύπρου Κυριάκο Κενεβέζο. Η δεύτερη επιστολή του Πασιαρδή δημοσιεύτηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
Μητέρα, αν το βρεις βαρύ το γράμμα μου,
είναι που σκύβει απάνω του ο Πενταδάκτυλος φορτωμένος Τούρκο,
αν το βρεις ασήκωτο,
είναι που γονατίζει απάνω του ο Πενταδάκτυλος φορτωμένος Τούρκο.
Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ο Πενταδάκτυλος, μητέρα.
Στο κάτω-κάτω το Μόρφου δεν το βλέπουμε,
στο κάτω-κάτω την Κερύνεια δεν τη βλέπουμε,
την Αμμόχωστο δεν τη βλέπουμε,
όμως αυτός είν’ εκεί απέναντί μας ,
όμως αυτός είναι διαρκώς εκεί απέναντί μας ,
και μας κοιτάζει , και μας κοιτάζει μ’ ένα τρόπο …
και κάθεται βραχνάς και μολύβι στο στήθος μας,
όμως αυτός είν’ εκεί απέναντί μας ,
και δεν μπορεί να κρυβεί σαν το Μόρφου,
και δε μπορεί να κρυβεί σαν την Κερύνεια
και σαν την Αμμόχωστο.
Και λέει: “Λοιπόν’;
και μας ρωτά: “Λοιπόν’;
A tribute to the great Cypriot poet Costas Montis by PIO.
Costas Montis (February 18, 1914 – March 1, 2004) was a Cypriot writer. He was one of the most important contemporary Greek-Cypriot poets and writers.
He was born in 1914 in the now-occupied Famagusta, the son of Theodoulos Montis and Kalomira Batista. At the age of 18, he moved to Athens to study law at the University of Athens. He returned to Cyprus in 1937. He contributed to the Cypriot Liberation Struggle (1955–59) as a political guide for the members of EOKA.
Costas Montis was an honorary member of the Academy of Athens. A poet, novelist, and playwright, he is considered one of the most significant Greek writers of the 20th century, particularly of the post-war period. Many of his works have been translated into English, French, German, Italian, Dutch, Swedish, Russian, and other languages. In 1980, he was honored with the title of “Poet Laureate” by the World Academy of Arts and Culture. In 1984, he was nominated for the Nobel Prize. In 1997, he was awarded an honorary doctorate from the Faculty of Philosophy at the University of Cyprus. He received a similar honor from the University of Athens in 2001.
A prolific writer, deeply concerned with the present and future of his homeland, Cyprus, many of his works deal with the Cypriot struggle for liberation from England and union with Greece, as well as the island’s trajectory after Independence, with a significant turning point being the Turkish Invasion and the subsequent occupation of one-third of Cyprus.
Some of his most famous works include Letter to Mother, Moments, a novella about the EOKA liberation struggle (1955-59), and Master Batista, a historical-autobiographical novel that won the first prize for novel-writing from the National Society of Greek Writers of Cyprus, among others.
Composer Marios Tokas, a personal friend of the poet and also from Cyprus, set some of Costas Montis’ works to music, particularly those referring to the Turkish invasion of 1974.
In 2014, Cyprus declared the year of Montis, according to the correspondence published in the newspaper Phileleftheros by Michalis Pasiardis and the Minister of Education and Culture of Cyprus, Kyriakos Kenvezos. Pasiardis’ second letter was published on January 17, 2014.
Mother, if you find my letter heavy,
It is because the Pentadaktylos mountain, loaded with Turks, bends over it.
If you find it unbearable,
It is because the Pentadaktylos mountain, loaded with Turks, kneels on it.
The Pentadaktylos is a great problem, mother.
After all, we do not see Morphou,
After all, we do not see Kyrenia,
We do not see Famagusta,
But it is there in front of us,
But it is constantly there in front of us,
And it looks at us, and it looks at us in a way…
And it sits, a grating and a lead on our chest,
But it is there in front of us,
And it cannot hide like Morphou,
And it cannot hide like Kyrenia,
And like Famagusta.
And it says: “Well?”
And it asks us: “Well?”
Дань великому кипрскому поэту Костасу Монтису от PIO.
Костас Монтис (18 февраля 1914 года – 1 марта 2004 года) был кипрским писателем. Он был одним из самых важных современных греко-кипрских поэтов и писателей.
Он родился в 1914 году в ныне оккупированном Фамагусте, в семье Теодулоса Монтиса и Каломиры Батисты. В 18 лет он уехал в Афины, чтобы изучать право в Афинском университете. Он вернулся на Кипр в 1937 году. Он внес вклад в Кипрскую освободительную борьбу (1955–59), участвуя как политический наставник членов ЭОКА.
Костас Монтис был почетным членом Академии Афин. Поэт, романист и драматург, он считается одним из самых значительных греческих писателей XX века, особенно послевоенного периода. Многие его произведения были переведены на английский, французский, немецкий, итальянский, нидерландский, шведский, русский и другие языки. В 1980 году он был удостоен звания “поэта-награда” (Poet Laureate) Всемирной академией искусств и культуры. В 1984 году он был выдвинут на Нобелевскую премию. В 1997 году ему было присвоено почетное докторское звание Философского факультета Кипрского университета. В 2001 году аналогичное почетное звание он получил от Афинского университета.
Плодотворный писатель, глубоко размышляющий о настоящем и будущем своей родины, Кипра, многие его произведения посвящены борьбе киприотов за освобождение от Англии и объединение с Грецией, а также пути острова после обретения независимости, с важным поворотным моментом — турецким вторжением и последующей оккупацией трети территории Кипра.
Некоторые из его самых известных произведений — Письмо матери, Моменты, новелла о освободительной борьбе ЭОКА (1955-59), и Мастер Батиста, историко-автобиографический роман, который выиграл первую премию за роман в Национальном обществе греческих писателей Кипра и другие.
Композитор Мариос Токас, личный друг поэта и также родом с Кипра, положил на музыку некоторые из произведений Костаса Монтиса, особенно те, которые касаются турецкого вторжения 1974 года.
В 2014 году Кипр объявил год Монтиса, согласно переписке, опубликованной в газете Филелефтерос Михаилом Пасиарди и Министром образования и культуры Кипра Кириакосом Кеневезосом. Второе письмо Пасиарди было опубликовано 17 января 2014 года.
Мать, если ты найдешь мое письмо тяжелым,
Это потому что Пентадактил, нагруженный турками, склоняется над ним.
Если ты найдешь его невыносимым,
Это потому что Пентадактил, нагруженный турками, коленопреклоненно сидит на нем.
Пентадактил — это большая проблема, мать.
В конце концов, мы не видим Морфу,
В конце концов, мы не видим Керинию,
Мы не видим Фамагусту,
Но он там перед нами,
Но он постоянно там перед нами,
И он смотрит на нас, и он смотрит на нас так…
И он сидит, как хрип и свинец на нашей груди,
Но он там перед нами,
И он не может скрыться, как Морфу,
И не может скрыться, как Кериния,
И как Фамагуста.
И он говорит: “Ну?”
И он спрашивает нас: “Ну?”
