Ήταν Μάης του 1939 και στην Καλαμάτα διεξήχθησαν οι Παμπελοπονησιακοί αγώνες στίβου, με τη συμμετοχή και ενός Ελληνοκύπριου πρωταθλητή που έδειξε το αθλητικό του ήθος και στις δύσκολες στιγμές που ακολούθησαν, με τη γερμανική κατοχή και τις προσπάθειες ανασυγκρότησης της μεταπολεμικής περιόδου.
O Στέλιος Κυριακίδης (1910 – 1987) αποτέλεσε κόσμημα για τον αθλητισμό, μέσα και έξω από τους αθλητικούς χώρους. Στη διάρκεια της κατοχής είχε πολεμήσει κατά των Ναζί συμμετέχοντας στην Εθνική Αντίσταση.
Πριν μείνουμε στον αμιγώς αθλητικό τομέα πρέπει να θυμίσουμε και τη δήλωσή του το 1946, όταν πήρε μέρος στο Μαραθώνιο της Βοστώνης (διεξήχθη στις 20 Απριλίου 1946). Είχε δηλώσει ότι «Ήρθα να τρέξω για 7 εκατομμύρια πεινασμένους Έλληνες». Νίκησε το 1946 και ζήτησε να βοηθήσουν την Ελλάδα, που βρίσκονταν αντιμέτωπη με τις συνέπειες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την επισιτιστική βοήθεια κυρίως από την UNRRA Οργανισμός Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως των Ηνωμένων Εθνών.
δελτία επισιτιστικής βοήθειας της μεταπολεμικής περιόδου, με παραλήπτη τη γιαγιά του γράφοντος
Αν και ο Κυριακίδης κλήθηκε να μείνει στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρνήθηκε, λέγοντας ότι ήταν εκεί μόνο για να βοηθήσει την Ελλάδα. Τελικά μέσα σε ένα μήνα, είχε συγκεντρώσει 250.000 δολάρια, ενώ η πλοιοκτήτρια οικογένεια Λιβανού έστειλε δύο πλοία με προμήθειες έκτακτης ανάγκης πίσω στη χώρα, ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεισέφερε επίσης ένα έκτακτο πακέτο οικονομικής βοήθειας τετρακοσίων χιλιάδων δολαρίων στην Ελλάδα και στις 3 Μαΐου προσκλήθηκε στον Λευκό Οίκο από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν.
Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα στις 23 Μαΐου, ένα εκατομμύριο Έλληνες τον υποδέχθηκαν με τις τιμές του εθνικού ήρωα, η Ακρόπολη φωταγωγήθηκε για την περίσταση και πραγματοποιήθηκε πορεία οκτώ ωρών προς το σπίτι του δρομέα στο προάστιο Φιλοθέη της Αθήνας, ενώ την επόμενη ημέρα στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων υπήρχαν στιγμιότυπα από την υποδοχή του. Συμμετείχε με τα ελληνικά χρώματα και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1948.
Η προπολεμική ιστορία
Ο Κυριακίδης δεν ήταν άγνωστος στους Έλληνες φιλάθλους, καθώς προπολεμικά είχε πάρει μέρος στους Παμπελοποννησιακούς του 1939 στην Καλαμάτα (καλεσμένος του Μεσσηνιακού Γ.Σ. και του Νομάρχη Μεσσηνίας Άγγελου Παπαδήμα), έτρεξε εκτός συναγωνισμού στα 5.000 και 10.000 μέτρα κάνοντας χρόνους – ρεκόρ.
Για να γίνει η συγκεκριμένη διοργάνωση (28 & 29 Μαΐου 1939) , χρειάστηκε η προσφορά του Μεσσηνιακού Γυμναστικού Συλλόγου, που την οργάνωσε, αλλά είχε ήδη φροντίσει να έχει στην διάθεσή του ένα ιδιαίτερα σύγχρονο και λειτουργικό για την εποχή Γυμναστήριο.
Όπως έχουμε γράψει σε προηγούμενα αφιερώματά μας ήταν το πρώτο γήπεδο-γυμναστήριο που κατασκευάστηκε στη χώρα μας. Συγκεκριμένα γράφαμε πως: «Μάλιστα το ιδιόκτητο γήπεδο του Μεσσηνιακού είναι το παλαιότερο στην Ελλάδα και το έννατο στην Ευρώπη. Η απόκτηση-κατασκευή γηπέδου γίνεται την περίοδο 1900-1909. Σημερινό όνομα γηπέδου είναι το “Σταύρος Παπαδόπουλος”».
Ενδεικτική του πρωτοπόρου ρόλου του Μεσσηνιακού ήταν και η διοργάνωση το 1925 μαζί τον Όμιλο Φιλάθλων, στις 31 Μαΐου των Α΄ Παμπελοποννησιακών αγώνων στίβου και παρ’ όλο που έγινε προσπάθεια να συμμετέχουν Σωματεία από όλη την Πελοπόννησο, τελικώς το μόνο Σωματείο που συμμετείχε ήταν «η Άμιλλα» από την Σπάρτη, καθώς και Μεσσήνιοι αθλητές.
Γυρνάμε στο 1939 και η συμμετοχή του Κυριακίδη στη διοργάνωση ήταν αποτέλεσμα της δοκιμασμένης επιλογής του Μεσσηνιακού, από την προηγούμενη χρονιά, το 1938 (ημερομηνίες διεξαγωγής 21 & 22 Μαΐου 1938), να καλεί σε συμμετοχή κορυφαία ονόματα του αθλητισμού (Μάντικας, Παπαγεωργίου, Θάνος) με αποτέλεσμα να λειτουργήσουν σαν μαγνήτες στην προσέλευση φιλάθλων, που έφτασαν τους 10.000, αριθμό που και σήμερα θα ζήλευαν σε πολλά αθλήματα και διοργανώσεις.
Μαζί με τη συμμετοχή του Κυριακίδη, την οργανωτική αρτιότητα που εξασφάλισε ο Μεσσηνιακός και την αθρόα προσέλευση φιλάθλων, είχαμε και άλλο ένα σημαντικό για την εποχή γεγονός.
Αυτό ήταν τόσο στους αγώνες του 1938, όσο και στους αγώνες του 1939, όπου συμμετείχε ο Κυριακίδης και συμμετοχή γυναικών – αθλητριών.
Δεν είχε συμβεί το ίδιο το 1937 που οι αγώνες είχαν γίνει στην Πάτρα στο γήπεδο της Παναχαϊκής, ενώ η συγκεκριμένη δεκαετία του 1930 είχε «σκαμπανεβάσματα», ως προς τη συμμετοχή γυναικών σε αθλητικές δραστηριότητες, αφού υπήρχαν τμήματα της κοινωνίας που «σκανδαλίζονταν» από το γεγονός, πίεζαν (με τη βοήθεια μερίδας του Τύπου – URL) ώστε να μην εξελιχτεί το φαινόμενο και υπήρχαν αθλητικοί σύλλογοι που κάτω από τις πιέσεις που δέχονταν σταματούσαν τα ανάλογα γυναικεία τμήματα.
Συνεπώς αθλητικά, κοινωνικά και οργανωτικά, οι αγώνες στην Καλαμάτα ήταν ένα πολυεπίπεδο βήμα προς τα μπροστά σε όλα τα επίπεδα.
Μετά τη λήξη τους και τις βραβεύσεις, καθώς αρκετοί χορηγοί είχαν αθλοθετήσει έπαθλα, έγινε και παράθεση γεύματος στους συμμετέχοντες τόσο στον αθλητικό, όσο και στον οργανωτικό τομέα.
Η για δεύτερη συνεχόμενη φορά επιτυχής διοργάνωση, αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα σταθεροποίησης του θεσμού, που συνεχίστηκε και στη μεταπολεμική περίοδο έως και τις μέρες μας.
Τέλος η εφημερίδα «Αθλητισμός», κατέγραψε ότι: «Το αποτέλεσμα δεν μπορούσε να είναι διάφορο από εκείνο που παρουσιάσθηκε τις δύο ημέρες των αγώνων και για το οποίο οι μεν πρωταθληταί Κυριακίδης, Σκιαδάς και Παλαμιώτης, ως και οι συμμετέχοντες αθληταί εξέφρασαν τον θαυμασμόν τους, οι δε Καλαματιανοί να είναι υπερήφανοι… η λαμπρά όμως επιτυχία των αγώνων οφείλεται κατά μέγα μέρος στην αγάπην που τρέφουν οι Καλαματιανοί δια τοον αθλητισμόν του Στίβου. Ενθουσιώδεις και φανατικοί, με αθλητικήν μόρφωσιν και ιπποτικοί προς τους αντιπάλους των, απέβησαν ένα από τα κυριώτερα στηρίγματα της σταθεροποιήσεως των Παμπελοποννησιακών αγώνων και της επι διετίαν διοργανώσεως αυτών εις την πόλιν των.
Εις καμμίαν άλλον πόλιν, εκτός ίσως των Αθηνών, δεν παρατηρείται τόση αναλογία φιλάθλων εν σχέσει με τους κατοίκους…ενθουσιώδεις και πειθαρχημένοι όλοι οι Πελοποννήσιοι Αθλητές, άκουσαν με θρησκευτικήν ευλάβειαν μια ομιλία του Νομάρχου κ. Παπαδήμα για τον αθλητισμό και τα αγαθά του. Χειροκρότησαν θερμά τις υπόλοιπες προσφωνήσεις. Και όταν ο Κυριακίδης, με την ιδιόρρυθμη προφορά, θέλησε σε μια στιγμή να τους δώσει μερικές συμβουλές για την μελλοντική τους σταδιοδρομία, τον πρόσεξαν και τον χειροκρότησαν με την πιο θερμή στοργή, με τον μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Λες και τον ευγνωμονούσαν για ό,τι τους συμβούλεψε…».
Από τότε μέχρι τώρα η αθλητική ιστορία και οι αναπόφευκτες κοινωνικές της προεκτάσεις, αφού ο αθλητισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής ζωής, συνεχίζεται και πολύτιμη είναι η συνεισφορά σε όλες τις εποχές των «αφανών» και των «πρωτοπόρων», που βάζουν τις βάσεις για την εξέλιξη των δραστηριοτήτων αυτών, συνεπώς οφείλουμε να τους ευγνωμoνούμε.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Πηγή: https://www.ertnews.gr/anadromes/stelios-kyriakidis-mia-iroiki-morfi-mesa-kai-ekso-apo-tous-athlitikous-xorous/
Υ.Γ. Ευχαριστίες στον Χρήστο Ζερίτη του Μεσσηνιακού Γυμναστικού Συλλόγου για την πολύτιμη βοήθεια και την παροχή στοιχείων
