Όπως αναφέρει στην επιστολή του προς τη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, η ψήφιση ή όχι των επίμαχων προτάσεων νόμου είναι πολιτική απόφαση. Επισημαίνοντας, πως κατόπιν μελέτης διαπιστώθηκε ότι δεν προκύπτουν τεχνοκρατικής ή πρακτικής φύσεως ζητήματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Καμία ένσταση δεν φέρει το Υπουργείο Εσωτερικών ως αρμόδια Αρχή για τις εκλογές στις προτάσεις νόμου που κατέθεσαν βουλευτές και προβλέπουν, αφενός, τη θεσμοθέτηση της οριζόντιας ψηφοφορίας και, αφετέρου, την αριθμητική αύξηση των βουλευτών, οι οποίοι θα εκλέγονται ως επικρατείας.
Ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ενημέρωσε τους βουλευτές της Επιτροπής Εσωτερικών, με πολυσέλιδη επιστολή του ημερ. 09/04/2025, ότι δεν ενίσταται σε καμία από τις προτεινόμενες νομοθεσίες. Θέτοντας, παράλληλα, την Υπηρεσία Εκλογών στη διάθεση της Βουλής για να αντιμετωπιστούν τα τεχνοκρατικής ή πρακτικής φύσεως ζητήματα που θα προκύψουν στην περίπτωση που αποφασιστεί η ψήφιση των προτεινόμενων νομοθεσιών σε νόμους.
Η οριζόντια ψηφοφορία
Ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής εκκρεμούν τρεις προτάσεις νόμου από τους βουλευτές Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, Μαρίνο Μουσιούττα και Αλεξάνδρα Ατταλίδου που αφορούν τη θεσμοθέτηση της διαδικασίας της οριζόντιας ψηφοφορίας για την ανάδειξη βουλευτών, ευρωβουλευτών και δημοτικών συμβούλων. Την πρόταση νόμου για εφαρμογή της οριζόντιας ψηφοφορίας για την ανάδειξη των δημοτικών συμβούλων υπογράφουν και οι βουλευτές του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης και Δημήτρης Δημητρίου.
Η φιλοσοφία των προτάσεων βασίζεται στον διαχωρισμό των ψηφοδελτίων σε δύο κατηγορίες: Στο κάθετο ψηφοδέλτιο ο εκλογέας θα επιλέγει κομματικό συνδυασμό, συνδυασμό ανεξαρτήτων ή μεμονωμένο υποψήφιο και στο οριζόντιο ψηφοδέλτιο ο εκλογέας θα επιλέγει υποψηφίους διαφόρων συνδυασμών ή/και μεμονωμένους υποψηφίους.
Επιπρόσθετα, με την πρόταση νόμου που αφορά την τροποποίηση του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, οι διατάξεις του οποίου εφαρμόζονται τηρουμένων των αναλογιών και στις υπόλοιπες εκλογικές αναμετρήσεις, προβλέπεται η κατάργηση του δικαιώματος των υποψηφίων ή αντιπροσώπων τους να παρευρίσκονται στα εκλογικά κέντρα και να επιβλέπουν τη διαδικασία της ψηφοφορίας, αλλά παραμένει για τη διαδικασία της διαλογής και καταμέτρησης των ψήφων. Επίσης, με βάση την πρόταση νόμου, οι μεμονωμένοι υποψήφιοι, καθώς και οι συνδυασμοί ανεξαρτήτων αποκτούν δικαίωμα συμμετοχής στη δεύτερη κατανομή εδρών, ενώ, με βάση την κείμενη νομοθεσία, αυτό το δικαίωμα έχουν σήμερα μόνο οι συνδυασμοί κομμάτων. Πρόσθετα, διαγράφονται τα ελάχιστα ποσοστά του συνόλου των έγκυρων ψήφων σε ολόκληρη την επικράτεια της Δημοκρατίας που πρέπει να έχει εξασφαλίσει κάποιος συνδυασμός για να έχει δικαίωμα συμμετοχής στις δύο φάσεις της κατανομής (αυτοτελή κόμματα: 3,6% στην Α’ Φάση και 7,2% στη Β’ Φάση, οι συνασπισμοί δύο κομμάτων: 10% στις Α’ και Β’ Φάσεις και οι συνασπισμοί πάνω των δύο κομμάτων: 20% στις Α’ και Β’ Φάσεις).
Απαιτείται μηχανογραφικό σύστημα
Όπως σχολιάζει στην επιστολή του ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, με βάση τις προτάσεις νόμου, η διαδικασία διαλογής και καταμέτρησης των ψήφων καθώς και η μηχανογράφηση των αποτελεσμάτων καθίστανται εξαιρετικά πολύπλοκες, καθώς αναφέρονται σε καταμέτρηση κλασματικών ψήφων και μόνο με τη χρήση μηχανογραφικού συστήματος στα εκλογικά κέντρα θα μπορούσαν να επιτευχθούν, κάτι το οποίο δεν είναι εφικτό αυτή τη στιγμή.
Σύμφωνα, πάντα, με τον κ. Ιωάννου, η διαδικασία της διαλογής και καταμέτρησης των ψήφων καθίσταται επίσης πολύπλοκη, χρονοβόρα και επιρρεπής σε λάθη, λόγω των πολλών διαφορετικών περιπτώσεων που μπορούν να προκύψουν από τις διάφορες επιλογές των εκλογέων. Ως αποτέλεσμα, θα επιβαρυνόταν η διαδικασία έκδοσης των αποτελεσμάτων και ειδικότερα η ήδη επιβαρυμένη εκλογή δημοτικών συμβούλων που λαμβάνει χώρα μαζί με άλλες επτά εκλογικές αναμετρήσεις την ίδια μέρα. «Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, θεωρούμε ότι οι προτάσεις νόμου χρειάζονται πολλή μελέτη και βελτιώσεις. Ως υπουργείο είμαστε στη διάθεση της Βουλής για περαιτέρω συζήτηση εάν και εφόσον ληφθεί πολιτική απόφαση για εφαρμογή της οριζόντιας ψηφοφορίας, με στόχο την υιοθέτησή της χωρίς προβλήματα και νοουμένου ότι θα προχωρήσει από το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής η ανάπτυξη του νέου μηχανογραφικού συστήματος των εκλογών με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή στα εκλογικά κέντρα. Σε κάθε περίπτωση, η εφαρμογή της οριζόντιας ψηφοφορίας στις δημοτικές εκλογές θα πρέπει να εφαρμοστεί σε μεταγενέστερο στάδιο αφού δοκιμαστεί σε πιο απλές εκλογικές διαδικασίες», καταλήγει στην επιστολή του προς τη Βουλή ο κ. Ιωάννου.
Αύξηση των βουλευτών
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, εισηγείται με πρόταση νόμου, που κατέθεσε ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, την αύξηση των βουλευτών από 56, που είναι σήμερα, σε 66, με την εισαγωγή του θεσμού της εκλογής βουλευτών επικρατείας. Η πρόταση προνοεί 10 επιπρόσθετους βουλευτές, επτά Ελληνοκύπριους και τρεις Τουρκοκύπριους, ωστόσο, με άλυτο το Κυπριακό, θα πληρωθούν μόνο οι επτά νέες έδρες που προορίζονται για τους Ελληνοκύπριους.
Για τη συγκεκριμένη πρόταση νόμου, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, προβαίνει στην επιστολή του στα εξής σχόλια: Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, υποψηφιότητα για βουλευτή επικρατείας μπορεί να υποβάλλεται μόνο από πρόσωπα που συμμετέχουν σε συνδυασμό κόμματος ή συνασπισμό κομμάτων (όχι δηλαδή από μεμονωμένους υποψήφιους ή υποψηφίους συνδυασμών ανεξαρτήτων), που συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιο των εκλογικών περιφερειών χωρίς να διευκρινίζεται αν πρέπει να συμμετέχουν σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες ή τουλάχιστον σε μία εξ αυτών. Όπως αναφέρθηκε και από την εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας κατά τη συζήτηση ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, προκύπτει προβληματισμός κατά πόσο υπάρχει θέμα άνισης μεταχείρισης μεταξύ κομμάτων και ανεξάρτητων υποψηφίων.
Ψηφοδέλτιο και στις δυο όψεις
Σε σχέση με τη διάταξη για χρήση κοινού ψηφοδελτίου για την εκλογή βουλευτών επικρατείας και βουλευτών εκλογικών περιφερειών, ο αρμόδιος υπουργός υποδεικνύει ότι οι σχετικές στήλες θα πρέπει να προστεθούν σε ύψος. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που έλαβε η Υπηρεσία Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών από το Κυβερνητικό Τυπογραφείο, οι μέγιστες διαστάσεις του χαρτιού ασφαλείας στο οποίο εκτυπώνονται τα ψηφοδέλτια είναι 47 εκατοστά ύψος Χ 69 εκατοστά πλάτος. Το μεγαλύτερο σε ύψος ψηφοδέλτιο μέχρι σήμερα ήταν το ψηφοδέλτιο των δημοτικών συμβούλων Στροβόλου με 29 υποψηφίους σε κάθε συνδυασμό. Στο ψηφοδέλτιο της Εκλογικής Περιφέρειας Λευκωσίας για τις βουλευτικές εκλογές του 2021 συμμετείχαν 15 συνδυασμοί των 20 υποψηφίων ενώ περιλαμβανόταν, επίσης, στήλη μεμονωμένων υποψηφίων με αποτέλεσμα να εξαντληθεί το πλάτος του ψηφοδελτίου. Ως εκ τούτου, στην περίπτωση που στις βουλευτικές εκλογές του 2026 υπάρξουν περισσότεροι εκλογικοί συνδυασμοί θα πρέπει να αναζητηθούν άλλες λύσεις, όπως για παράδειγμα εκτύπωση και στις δύο όψεις του ψηφοδελτίου. Σχετικά αναφέρεται ότι τα εγγεγραμμένα πολιτικά κόμματα αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε 22.
Πηγή: Πολίτης
